Hoe wij met elk project bijdragen aan de natuur van Nederland

Bij SAB streven we ernaar om al onze ontwerpen en plannen natuurinclusief in te richten. Daarmee maken we een principiële keuze én zijn we goed voorbereid op de komst van de Omgevingswet. Die wet stelt een gezondere leefomgeving en een goede omgevingskwaliteit centraal en biedt daarmee kansen om natuurinclusief ontwerpen en bouwen te verankeren in beleidsplannen. Hoe wij dat vertalen naar de praktijk? We vertellen het graag.

Natuurinclusiviteit is onze norm

Natuur maakt ons gezonder en gelukkiger. Dat blijkt uit wetenschappelijk onderzoek en dat ervaren veel mensen ook in de praktijk. Wij vinden dan ook dat je de natuur dichtbij huis moet kunnen ervaren en niet alleen op afstand in een mooi natuurgebied. Daarom ontwikkelden wij de Toolbox natuurinclusief. Deze bevat tientallen natuurinclusieve maatregelen die kansrijk zijn om de natuur te versterken in een ontwerpopgave of ruimtelijke ontwikkeling.

 

Een van onze ecologen vertelt hoe wij de Toolbox Natuurinclusief inzetten: “We gebruiken de maatregelen uit de toolbox dagelijks bij de ontwerpen en plannen waaraan we werken. Maar we verspreiden onze kennis ook. Wanneer wij met een ontwerpopgave aan de slag gaan, delen wij de natuurinclusieve maatregelen met onze opdrachtgever. Zo kan iedereen zelf al aan de slag met de informatie uit de toolbox”. De toolbox is, kortom, een praktisch hulpmiddel waarmee wij bijdragen aan een goede basiskwaliteit van de natuur in ons land.

Ecologie aan de tekentafel

Bij veel projecten verankeren we thema’s als natuurinclusiviteit, klimaatadaptatie en landschappelijke kwaliteiten in de plannen. Onze ecologen schuiven al vroeg in het proces aan aan de tekentafel. Zij hebben veel ideeën om de levende natuur in een plan in te passen. Dit betekent dat hun inzet veel verder gaat dan het puur toepassen van wat ‘moet’ volgens de wet. Ze denken mee over wat er allemaal mogelijk is. En dat komt ten goede aan de biodiversiteit én aan de leefbaarheid en woonkwaliteit van nieuwe ontwikkelingen.

Praktijkvoorbeeld 1: woonwijk in Winterswijk

Eén van onze projecten waarin natuurinclusiviteit een belangrijk thema is, is het stedenbouwkundig plan voor het laatste deel van de wijk De Rikker in Winterswijk. Stedenbouwkundige Lotte van Veldhuizen licht toe: “De unieke ligging van de wijk in een Nationaal Landschap was voor ons het uitgangspunt voor het ontwerp. Toen we startten met het stedenbouwkundig plan was het meteen duidelijk dat onze landschapsarchitecten, ecologen en milieukundigen een belangrijke plek moesten hebben aan de tekentafel. Samen hebben we een ontwerp gecreëerd waarin de natuurwaarden een grote rol spelen en dat mogelijkheden biedt om het leefgebied voor vogels, insecten en vlinders te verbeteren.” Door onze integrale aanpak staan duurzaamheid, biodiversiteit én klimaatbestendigheid – naast een gevarieerd woningaanbod – nu centraal in het plan.

Praktijkvoorbeeld 2: Elias Beeckmankazerne in Ede

Door natuurinclusiviteit vanaf het begin onderdeel te laten zijn van de planvorming kun je écht een verschil maken voor een locatie. Eerder dit jaar werkte ons team intensief aan een visie op de toekomstige entree van de gebiedsontwikkeling van de Elias Beeckmankazerne in Ede. Stedenbouwkundige Frank Maas: “De samenwerking met een landschapsarchitect, ecoloog en architect zorgde voor een inspirerend ontwerpproces. Het aanwezige landschap vormde het vertrekpunt voor ons ontwerp. Daarmee krijgen natuur en biodiversiteit veel ruimte”. Onze ecoloog vult aan: “Er zijn talloze natuurinclusieve ideeën in het plan verwerkt, zoals het beperken van de footprint van de gebouwen, het gebruik van gevelbeplanting, een vleermuiskelder en de toepassing van beplanting die aantrekkelijk is voor vogels en insecten”. Helaas won onze inzending de prijsvraag niet, maar onze uitmuntende score op de aspecten ‘duurzaamheid’ en ‘natuurinclusiviteit’ maakt ons zeker trots op het resultaat.

Bij SAB staan wij voor de natuur. Wat ons betreft is natuurinclusiviteit de norm. Zo dragen wij bij aan een gezondere leefomgeving en een goede basiskwaliteit van de natuur in ons land.

Wij werken graag samen met jou aan natuurinclusieve ontwerpen en plannen. Heb je vragen of ga je ook graag met ons aan de slag? Neem dan vrijblijvend contact op met Frank Maas of Lotte van Veldhuizen. We helpen jou én de natuur graag verder!

 

Wij zijn gestart met de ontwikkeling van een nieuwe woonbuurt in Lopikerkapel! Tijdens de startbijeenkomst, vorige week, voorzagen we direct omwonenden en andere betrokkenen van informatie. En natuurlijk waren we ook benieuwd naar de wensen en ideeën die er al leven en naar de zorgen die er misschien zouden zijn. We gebruikten de app Mentimeter, die we veelvuldig inzetten op dit soort bijeenkomsten, om deze te inventariseren. Voordeel is dat we daarmee zowel de fysiek aanwezigen bereikten als de mensen die de bijeenkomst online volgden.

De uitkomsten van de startbijeenkomst helpen ons bij het ontwerpen van een woonomgeving die een mooie aanvulling zal zijn op Lopikerkapel. We beginnen met het maken van een schetsontwerp en zullen uiteindelijk een stedenbouwkundig plan, beeldkwaliteitplan en bestemmingsplan opstellen om deze ontwikkeling mogelijk te maken. We kijken uit naar een levendig en inspirerend (ontwerp)proces!

Als gebiedsregisseur zijn wij, samen met Stadkwadraat, intensief betrokken bij de herstructurering van het verouderde bedrijventerrein Industriepark in Zelhem. En onlangs was er goed nieuws: het college van B&W van de gemeente Bronckhorst stemde in met het herstructureringsplan! Binnenkort wordt de raad gevraagd hiervoor budget beschikbaar te stellen. Samen met de ondernemers en de gemeente zetten we in op de realisatie van nieuwe, aantrekkelijke bedrijfskavels op een toekomstbestendig en duurzaam bedrijventerrein.

Voor veel gemeenten en provincies is het herstructureren van bestaand bedrijventerrein een belangrijk speerpunt in beleidsambities. In de praktijk blijkt het vaak lastig om dit voor elkaar te krijgen, omdat de vele betrokken partijen verschillende belangen hebben én omdat de business case voor herstructurering van bedrijventerrein naar bedrijventerrein vaak lastig is. Bij het Industriepark in Zelhem is dat niet het geval. Hier blijft het niet bij ambities, maar gaat de schop in de grond om het bedrijventerrein klaar te maken voor de toekomst!

Ook aan de slag met herstructurering? Zo pakten wij het in Zelhem aan.

De Jumbo supermarkt in Goor is op het Supermarktvastgoedcongres uitgeroepen tot de Mooiste Supermarkt van Nederland! We zijn er trots op dat we hier een steentje aan hebben mogen bijdragen. In de aanloop naar de bouw van deze supermarkt hebben wij namelijk het bestemmingsplan en het beeldkwaliteitsplan opgesteld. Dat deden we in opdracht van de Gemeente Hof van Twente en in samenwerking met de eigenaar van de supermarkt.

In onze plannen hebben we op verschillende manieren invulling gegeven aan de wens om een bijzonder en duurzaam pand en een groene buitenruimte te realiseren. Het gebruik van duurzame materialen, een groen dak en een groen ingerichte parkeerplaats met waterdoorlatende verharding zijn hier voorbeelden van.

De jury van de vakprijs is lovend over het duurzame karakter van de supermarkt, dat bovendien nog eens extra benadrukt wordt doordat het pand het allerhoogste duurzaamheidscertificaat heeft ontvangen: BREEAM Outstanding.

SAB is drie planologen rijker. Welkom in ons team!

Erik Zwartkruis werkt als planoloog aan het opstellen van bestemmings- en wijzigingsplannen. Erik wordt enthousiast van projecten waarbij veel aandacht is voor de natuur en waarbij tegelijkertijd de belangen van de opdrachtgever goed kunnen worden behartigd. Voor zijn start bij SAB studeerde Erik Sociale Geografie & Planologie aan de Universiteit Utrecht.

Planoloog Simon Nanning werkt aan het opstellen van ruimtelijke plannen en visies. Simon behaalde zijn masterdiploma Urban & Regional Planning aan de Universiteit van Amsterdam en deed tijdens zijn afstuderen onderzoek naar de oorzaken van regionale verschillen in levensverwachting bij het Planbureau voor de Leefomgeving. Duurzaamheid is een belangrijk thema voor Simon. Hij wordt dan ook extra enthousiast van plannen waarbij het vinden van duurzame oplossingen een belangrijke rol speelt.

Projecten in binnenstedelijke gebieden hebben planoloog Willem van der Zwaag zijn speciale belangstelling, vanwege de interessante wisselwerking tussen fysieke en sociale uitdagingen die daarbij speelt. Voordat hij startte bij SAB werkte Willem bij de Nederlandse Gasunie als Adviseur Ruimtelijke Ordening en Leefomgeving aan projecten, zoals HyTransPort.RTM (waterstofinfrastructuur in de haven van Rotterdam). Daarvoor werkte hij bij verschillende onderzoeksbureaus in binnen- en buitenland en bij enkele grotere gemeenten in de Randstad.

Vol enthousiasme werken we al enige tijd aan een structuurvisie voor de herontwikkeling van het Horapark in Ede. Dat doen we in een samenwerkingsproces waarin naast onze opdrachtgever, de gemeente Ede, ook gebiedseigenaren, omwonenden en belanghebbenden een grote rol spelen. Voor de herontwikkeling gelden uitdagende kaders, waarbij uiteenlopende functies als wonen, werken en verblijven én natuurbehoud en –ontwikkeling hand in hand gaan. Gezamenlijk zoeken we naar een goede – en toekomstbestendige – verhouding waarin al deze functies een plek kunnen krijgen in het park.

In meerdere ontmoetingen hebben we een goed beeld gevormd van wat er in het Horapark speelt. De volgende stap is het opstellen van een aantal realistische toekomstscenario’s: een spannende en boeiende fase! Zodra we die stap gemaakt hebben, laten we uiteraard weer van ons horen.

 

Onze collega Alma Sletering is deze week maar liefst 12,5 jaar in dienst bij SAB! Voor veel van onze opdrachtgevers is zij al jaren een vast aanspreekpunt. Als projectassistent verricht zij namelijk voor veel van onze projecten ondersteunende werkzaamheden, variërend van het versturen van documenten tot het maken van digitale uitwisselbestanden voor de publicatie van bestemmingsplannen.

Haar jubileum is een mijlpaal om trots op te zijn. Namens alle collega’s van SAB: van harte gefeliciteerd!

De gemeente Wageningen heeft een lang gekoesterde wens om de stadsgracht in ere te herstellen. Daarmee wil ze een impuls geven aan de ruimtelijke kwaliteit van de binnenstad én grote kansen benutten op het gebied van klimaatadaptatie en biodiversiteit. In opdracht van de gemeente ontwikkelden wij diverse ruimtelijke scenario’s. En die spreken aan: op basis van onze scenario’s besloot de gemeenteraad van Wageningen afgelopen week om budget beschikbaar te stellen voor de verdere planuitwerking om de gracht te herstellen.

Een aantrekkelijke binnenstad

De stadsgracht is in de jaren ’60 gedeeltelijk gedempt om de aanleg van een vierbaansweg mogelijk te maken. Maar al sinds 2008 wordt gesproken over een mogelijk herstel van de stadsgracht. Deze is namelijk van grote waarde voor de oude vestingstad. De verwachting is dat het herstel van de gracht bijdraagt aan de bekendheid en aantrekkelijkheid van de stad en dat het daarmee de lokale economie kan stimuleren.

Klimaatadaptatie en biodiversiteit

Door meer water in de binnenstad te brengen – samen met meer groen – wordt gezorgd voor meer verkoeling en meer ruimte voor waterberging. En dat is zeker niet onbelangrijk nu klimaatadaptatie onmisbaar is om onze binnensteden duurzaam in te richten. Bovendien kan het herstel van de gracht in grote mate bijdragen aan het verbeteren van de huidige waterproblemen. Doordat het water in de gracht nu niet doorstroomt is er veel stankoverlast, vissterfte en ligt er een dik kroosdek op het water. Een betere doorstroming zorgt voor een grotere biodiversiteit.

Gebiedsontwikkeling

Het gebied waar de stadsgracht wordt hersteld vormt een belangrijke entree tot de Wageningse binnenstad. Door niet alleen naar de gracht zelf te kijken, maar naar het grotere entreegebied, ontstaan kansen. De bestaande bebouwing die nu op de plek van de beoogde gracht staat, zal namelijk geheel moeten wijken. Dat biedt mogelijkheden voor bijvoorbeeld een parkachtige omgeving, voor horeca aan het water en ook voor het toevoegen van woningen aan de binnenstad. De raad heeft ook een aantal ideeën ingebracht om nader te onderzoeken bij de verdere uitwerking. Het gaat daarbij onder meer om voldoende fietsparkeerplaatsen en de mogelijkheid om bebouwing op de parkeerplaats Gedempte Gracht te realiseren. Met het besluit van de gemeenteraad om hiervoor budget beschikbaar te stellen, zet de gemeente een grote stap richting een meer klimaatadaptieve, aantrekkelijke en vitale binnenstad.

World Cities Day

Het klimaatadaptief inrichten van de binnenstad van Wageningen past goed bij het thema van ‘World Cities Day’ op 31 oktober, een dag die is uitgeroepen door de Verenigde Naties. Daarmee roept de VN roept landen op om samen te werken aan duurzame, stedelijke ontwikkeling. Dit jaar staat ‘World Cities Day’ in het kader van oplossingen om steden aan te passen aan klimaatadaptatie.

 

 

Water is een essentieel onderdeel van de projecten waaraan wij werken. Water zorgt onder meer voor de aanwezigheid van planten en dieren en voor een aantrekkelijke woonomgeving. In onze plannen en ontwerpen houden we ook altijd rekening met de effecten van water, bijvoorbeeld door te zorgen voor voldoende mogelijkheden om (regen)water op te vangen en te infiltreren. Zeker nu we meer en vaker te maken krijgen met de effecten van klimaatverandering is dat belangrijk.

Kijk bijvoorbeeld naar het Industriepark in Zelhem. Als gebiedsregisseur zijn wij intensief betrokken bij de herstructurering van dit verouderde bedrijventerrein. Net als bij veel oudere bedrijventerreinen is een groot deel van het terrein nu verhard: weinig mogelijkheden dus om hevige regenbuien aan te kunnen.

De ambitie om het terrein toekomstbestendig te maken komt onder meer tot uiting in brede straatprofielen met veel ruimte voor waterberging. De profielen gaan straks van 6 meter naar 10 meter, waardoor er extra veel ruimte voor groen komt. Daarin kan veel water worden opgevangen. Bovendien zorgt het voor een grotere biodiversiteit en een aantrekkelijke uitstraling van het industriepark: een win-win situatie. Voor een bedrijventerrein – waar efficiëntie vaak voorop staat – is dat bijzonder! Samen met gemeente en ondernemers werkten we aan een herstructureringsplan, dat binnenkort wordt vastgesteld.

Wist u dat t/m 31 oktober de Week van Ons Water wordt georganiseerd? In het hele land vinden activiteiten plaats om de waarde van water onder de aandacht te brengen. Meer informatie op: www.onswater.nl.

Steeds meer opdrachtgevers, klein en groot, hebben de wens om de thema’s duurzaamheid en klimaat te verweven in hun ontwikkeling. Nog niet zo lang geleden zag de ruimtelijke ordening deze thema’s nog als moeilijk en beperkend. De actualiteit van de naderende energietransitie en overlast door extreme weersomstandigheden heeft veel gemeentes en opdrachtgevers echter bewust gemaakt van de kansen en mogelijkheden die op dit gebied te behalen zijn en ook behaald dienen te worden. Wij adviseren hen; van het prille begin tot de laatste details.

Stresstest

In 2019 hebben vrijwel alle Nederlandse gemeentes, in opdracht van het Rijk, een stresstest uitgevoerd. Met die test zijn de risico’s op het gebied van hitte, droogte, wateroverlast en de kans op overstromingen in kaart gebracht. De schat aan informatie die daaruit voortkomt staat aan de basis van het duurzaam en klimaatbestendig maken van een (her)ontwikkeling of plan.

Quick scan

Om een duurzaam, klimaatbestendig plan te ontwikkelen, is het belangrijk dat we deze aspecten vanaf het begin meenemen in het proces. Dat kan bijvoorbeeld door middel van een quick scan duurzaamheid en klimaatadaptatie. Met deze quick scan kijken we naar de risico’s (zoals de kans op wateroverlast, hitte, of droogte), maar ook naar de kansen die een plangebied biedt. Kansen op het gebied van ecologie en biodiversiteit, verduurzaming, waterberging, et cetera. De quick scan gaat ook in op het beleid van de plaatselijke gemeente op deze aspecten.

Visie en ambitie

Wanneer de risico’s en kansen van een plangebied helder zijn, gaan wij met opdrachtgevers om tafel om een visie en ambitie op te stellen én concreet te maken. Hoe ambitieus mag het plan zijn? En in welke concrete maatregelen kunnen we die ambitie binnen dit plan vertalen? Elke ontwikkeling vraagt om maatwerk en het zoeken naar de balans tussen de functies die in het plangebied terechtkomen en de duurzaamheidsdoelen die je er wilt bereiken.

Groene invulling: dubbele winst

Hoewel elk plan, zoals gezegd, om maatwerk vraagt, leidt een groene invulling van een ontwikkeling bijna altijd tot winst op meerdere gebieden. Het aanleggen van groene laagte voorkomt wateroverlast én levert natuurwinst op. Waterdoorlatende parkeerplaatsen zorgen voor droge voeten in het plangebied én worden in de zomer minder warm dan asfalt. Een groene woonwijk zorgt ervoor dat mensen meer naar buiten gaan en minder last hebben van depressies én dat de woningen een hogere WOZ-waarde hebben. En zo kunnen we nog wel even doorgaan…

Wilt u meer weten over de quick scan duurzaamheid en klimaatadaptatie of heeft u vragen met betrekking tot duurzaamheid en klimaat rond uw eigen ontwikkeling? Neem dan contact met ons op via telefoonnummer 026-3576911 of e-mail info@sab.nl.