De Omgevingswet komt er nu echt aan! 2018 zal niet gehaald worden, maar om hierop in 2019 goed voorbereid te zijn, organiseren Dirkzwager advocaten & notarissen en SAB Adviseurs in ruimtelijke ontwikkeling een drieluik van kennismiddagen over de Omgevingswet. Zet de volgende donderdagen vast in uw agenda: 21 september, 12 oktober en 9 november 2017.

Stand van zaken Omgevingswet

De behandeling van de ontwerp-AMvB’s van de Omgevingswet in de Eerste Kamer is afgerond. De volgende stap is dat advies wordt gevraagd aan de Raad van State over de AMvB’s. Aanbieding van de AMvB’s aan de Raad van State gebeurt gelijktijdig met de aanbieding van het wetsvoorstel voor de Invoeringswet, zodat deze in samenhang kunnen worden beoordeeld.

Diepgang

Nu de inhoud van de ontwerp Invoeringswet en de onderliggende ontwerp AMvB’s bekend zijn kunnen we meer de diepte in duiken op verschillende onderdelen van de wet. De drie onderwerpen die wij voor u hebben geselecteerd, hebben betrekking op de belangrijkste ruimtelijke instrumenten, zoals de omgevingsvisie, het omgevingsplan en de omgevingsvergunning. Ook de financiële kant van de nieuwe wetgeving is natuurlijk van groot belang voor de ruimtelijke ordeningspraktijk.

Op 21 september 2017 organiseren Dirkzwager en SAB de eerste Kennismiddag uit deze reeks met als onderwerp “De omgevingsvisie en het omgevingsplan in de praktijk”. Hiervoor nodigen wij u graag uit. Na deze Kennismiddag heeft u een meer concreet beeld van de inhoud van de Omgevingswet en de gevolgen voor de ruimtelijke ordeningspraktijk van de toekomst.

Datum

Donderdag 21 september 2017

Locatie

Dirkzwager advocaten & notarissen, Velperweg 1 te 6824 BZ Arnhem

Voor wie?

Deze bijeenkomst is bedoeld voor medewerkers van gemeenten, provincies, projectontwikkelaars, bouwbedrijven, aannemersbedrijven, woningcorporaties etc.

Programma

13.30 – 14.00 uur
Ontvangst met koffie en thee

14.00 – 14.45 uur
Jasper Molenaar (Dirkzwager) en Mariël Gerritsen (SAB): De Omgevingswet op hoofdlijnen met aandacht voor de Invoeringswet en de opzet van de AMvB’s.

14.45 – 15.30 uur
Henrike Francken (SAB): De Omgevingsvisie

15.30 – 15.45 uur
Pauze

15.45 – 16.30 uur
Jasper Molenaar en Maarten Baneke (Dirkzwager): Het Omgevingsplan

16.30 uur
Borrel

De sprekers

Maarten Baneke is sinds 1982 advocaat en sinds 1987 werkzaam bij Dirkzwager. Maarten heeft ruime ervaring als advocaat voor overheden en bedrijven op het gebied van privaatrecht (gebiedsontwikkeling met alle bijkomende contractuele relaties, grondexploitatie, WVG, onrechtmatige overheidsdaad) en publiekrecht (ruimtelijke ordening, natuurbeschermingsrecht, energie, vergunningverlening, handhaving), zowel in advisering als in gerechtelijke procedures. Hij heeft ruime ervaring met projecten in delfstoffenwinning. Zijn opdrachtgevers zijn (nuts-)bedrijven, overheden (gemeenten, waterschappen), ontgronders en projectontwikkelaars.

Henrike Francken is werkzaam als senior-planoloog en projectleider bij SAB. Opgeleid als sociaal-geograaf is zij gewend om maatschappelijke ontwikkelingen vanuit een ruimtelijke invalshoek te bekijken én te vertalen naar visie en/of beleid. Deze kennis heeft zij reeds in diverse structuur-/omgevingsvisies toegepast, maar ook in specifieke opdrachten zoals een demografisch effectrapport.

Mariël Gerritsen is als senior-planoloog en –projectleider bij SAB betrokken bij diverse grote en complexe gebiedsontwikkelingen. Als adviseur van met name overheden en grote private partijen is ze betrokken bij onder meer bestemmingsplannen en exploitatieplannen voor ruimtelijke ontwikkelingen in het stedelijk gebied. In lopende projecten adviseert ze over en anticipeert ze met enige regelmaat op de komst van de Omgevingswet.

Jasper Molenaar is advocaat bij Dirkzwager advocaten & notarissen. Jasper is sinds 2005 advocaat, hij werkt sinds 2008 op de sectie Overheid en Vastgoed bij Dirkzwager. Hij geeft regelmatig lezingen op het gebied van ruimtelijke ordening en volgt de ontwikkeling van de Omgevingswet vanaf de eerste consultatie op de voet. Hij heeft de afgelopen jaren dan ook al meerdere lezingen verzorgd over dit onderwerp.

Aanmelden

Aanmelden voor deze kennismiddag kan tot uiterlijk 13 september a.s. via info@sab.nl . Aan deelname zijn geen kosten verbonden. Wel is het aantal personen dat de bijeenkomst kan bijwonen, beperkt tot 2 per organisatie. Daarnaast is het totale aantal deelnemers beperkt tot 90 personen. Na aanmelding ontvangt u een routebeschrijving en verdere informatie over de middag.

Graag tot ziens op 21 september a.s.!

klik hier voor de flyer

Herziening m.e.r.-richtlijn leidt tot nieuwe verplichtingen in m.e.r.-land.

Op 16 mei van dit jaar is de Implementatiewet ‘herziening m.e.r.-richtlijn’ in werking getreden. De formele wetten zijn aangepast; het wachten is alleen nog op de aanpassing van het Besluit milieueffectrapportage. Deze wordt aangepast omdat de herziening ook wijzigingen voor de zogenaamde vormvrije m.e.r.-beoordeling tot gevolg heeft.

Door de wetswijziging verandert de m.e.r.-besluitvorming over projecten, waarmee in de dagelijkse praktijk rekening moet worden gehouden. Hierna ga ik in op vier voor de ruimtelijke ordeningspraktijk belangrijke wijzigingen.

 1. Binnen zes weken beslissing over de vormvrije m.e.r.-beoordeling

Als u met het instrument van de vormvrije m.e.r.-beoordeling (soms ook informele m.e.r.-beoordeling genoemd) werkt, dan is het van belang dat u erop alert bent dat het bevoegd gezag de beslissing over de vormvrije m.e.r.-beoordeling bekend moet maken aan de initiatiefnemer. Dit moet gebeuren binnen zes weken nadat de initiatiefnemer alle informatie heeft aangeleverd. Dit geeft duidelijkheid over het vervolg van de procedure. Overigens is kennisgeving en terinzagelegging van de beslissing onder de gewijzigde wetgeving voor een vormvrije m.e.r.-beoordeling nog steeds niet nodig. Ten aanzien hiervan verandert er dus niets.

2. Meenemen van maatregelen om milieueffecten te vermijden/voorkomen

Als gevolg van de herziening van de m.e.r. richtlijn is nu wettelijk verankerd dat verzachtende maatregelen mogen worden meegenomen in de (vormvrije) m.e.r.-beoordeling. Er is namelijk vastgelegd dat het bevoegd gezag deze nadrukkelijk dient te beschouwen in de beslissing. Dit biedt dus de kans om reeds in een vroeg stadium maatregelen, die effecten kunnen wegnemen, te betrekken in de effectbeoordeling. Het is aannemelijk dat de uitkomst van de beoordeling hiermee gunstiger uitpakt. Wel kan het bevoegd gezag de daadwerkelijke uitvoering van de maatregelen afdwingen, bijvoorbeeld door die als voorschrift aan het besluit te verbinden of door de maatregelen als voorwaardelijke verplichting in het bestemmingsplan op te nemen.

3. Monitoring van effecten

Verder heeft de herziening ook tot gevolg dat de initiatiefnemer door het bevoegd gezag verplicht kan worden om de effecten, zoals beschreven in een projectMER, te monitoren. Het is dus belangrijk hier vooraf goed over na te denken! Niet alle effecten hoeven namelijk te worden gemonitord en de soort parameters en tijdsduur mogen ook gericht zijn op de gewenste effecten. Door de monitoring slim in te steken, kan voorkomen worden dat deze verplichting veel moeite, tijd en geld kost en kan toch het gewenste resultaat worden behaald.

4. Passende scheiding van functies

De laatste wijziging die ik hier wil noemen is de plicht dat ‘een passende scheiding’ moet worden gehanteerd als het bevoegd gezag zelf de activiteit wil ondernemen waarvoor een MER moet worden opgesteld. Er kan daarbij worden gedacht aan bijvoorbeeld een bestemmingsplan voor een woonwijk of een bedrijventerrein. De rol van initiatiefnemer en de rol van bevoegd gezag dienen in dat geval door verschillen personen te worden uitgeoefend. Dit is nu nog geen vanzelfsprekendheid, om welke reden de minister een Handreiking opstelt. Deze is in concept gereed en bevat onder meer het voorbeeld dat de ‘bevoegd gezag-taken’ in een m.e.r. worden overgedragen aan de DCMR Milieudienst Rijnmond.

Genoeg dus om over na te denken! Wilt u dat samen met SAB doen, dan kunt u voor meer informatie contact opnemen met SAB.

 

In opdracht van gemeente Oost Gelre mogen we aan de slag met een mooi project: het opstellen van een schetsontwerp voor een Integraal Educatief Kindcentrum (IEKC) in Lichtenvoorde.

Herbestemming St. Ludgerusschool

In een eerder opgestelde locatiestudie kwam de locatie van de huidige St. Ludgerusschool in Lichtenvoorde naar voren als voorkeurslocatie. We onderzoeken of het mogelijk is om de bestaande school, een gebouw uit de jaren ’50 met een aanzienlijke cultuurhistorische waarde, te herbestemmen. Het schetsontwerp zal laten zien op welke manier deze locatie plaats kan bieden aan een centrum voor (speciaal) onderwijs voor kinderen van 0-13 jaar, een crèche en voor- en naschoolse opvang. Het nieuwe kindcentrum zal straks namelijk door zo’n 400 kinderen gebruikt worden. Dat vraagt om slimme oplossingen voor bijvoorbeeld het (fiets)parkeren en de ontsluiting.

Participatie als basis

De buurtbewoners en de vertegenwoordigers van de speeltuin denken actief mee tijdens het ontwerpproces. Zij vormen een zogenoemde ‘beginspraakgroep’. Begin mei liepen we met deze groep door het plangebied en maakten we maquettes om te zien welke mogelijkheden er zijn. In mei en juni volgen nog verschillende avonden waarop we samen met de beginspraakgroep verschillende varianten zullen bespreken en uitwerken. Dit helpt ons om het uiteindelijke schetsontwerp op te stellen. We verwachten dat de actieve betrokkenheid van de beginspraakgroep leidt tot een breed draagvlak voor het schetsontwerp vanuit de buurt.

Tijdig aandacht voor ecologie en akoestiek

Al tijdens het opstellen van het schetsontwerp voeren we een quickscan natuur en een akoestisch onderzoek uit. Hierin onderzoeken we respectievelijk de aanwezige flora en fauna in en om het plangebied en de impact van mogelijke geluidsoverlast van spelende kinderen. Door al vroeg in het proces aandacht te schenken aan deze aspecten, kunnen we de uitkomsten meenemen in het ontwerp. Daarnaast zorgen we er met deze aanpak voor dat eventuele vervolgonderzoeken voor flora en fauna tijdig uitgezet kunnen worden. Zo dragen we bij aan een efficiënt verloop van het planproces.

Midden in Noordwijkerhout ligt het dorpsplein met daarop de Witte Kerk: een pittoreske, oude kerk, omringd door een hoftuin. In de straten rondom het plein zitten diverse winkels en horecagelegenheden, waardoor het hier  – met name in de zomer – vaak een drukte van belang is. Niet voor niets is dit dan ook het meest gezichtsbepalende deel van het centrum. Vol enthousiasme zijn we onlangs gestart met het opstellen van een nieuw ontwerp voor dit plein. Dit doen we in co-creatie met bewoners, ondernemers en belangstellenden.

Voortvarend aan de slag

Al jaren bestaat de wens om het dorpsplein een meer uitnodigend karakter te geven en de verblijfskwaliteit flink op te waarderen. Niet gek dus, dat in de centrumvisie, die de gemeenteraad van Noordwijkerhout eind 2016 vaststelde,  de herinrichting van het dorpsplein hoog op de projectenlijst stond. Nadat de gemeente ons eind februari opdracht gaf om het inrichtingsplan voor de openbare ruimte van het plein in co-creatie op te stellen, zijn we dan ook voortvarend aan de slag gegaan. Om in het najaar van 2017 met de uitvoering te kunnen starten, is een goede planning namelijk onontbeerlijk.

Co-creatie

Inmiddels hebben er diverse workshopavonden met omwonenden, winkeliers en andere betrokkenen plaatsgevonden. Samen zoeken we antwoord op vragen als: wat is de betekenis van het plein binnen het centrum? Wat past hier goed en wat juist niet? Welke materialen vinden we mooi? Zo hebben we samen gewerkt aan twee breed gedragen en uitgewerkte ontwerpen.

Op 12 april jl. presenteerden wij de in co-creatie gemaakte ontwerpen aan de raadscommissie. Beide ontwerpen zijn positief ontvangen. De gemeenteraad van Noordwijkerhout zal voor de zomer van 2017 een keuze maken uit de twee ontwerpen, zodat nog dit jaar met de uitvoering gestart kan worden.

Bekijk hieronder een filmpje van de twee ontwerpen:

Houd rekening met het onderzoeksseizoen van beschermde flora en fauna!

Nu de lente is begonnen en bomen weer geleidelijk bladeren krijgen, nadert ook het onderzoeksseizoen van verschillende diersoorten. In een stedelijke omgeving zijn het met name vleermuizen, huismussen en gierzwaluwen, die vaak een verblijf- of nestplaats in gebouwen hebben en die daarnaast beschermd zijn op basis van de Wet natuurbescherming. Onze ervaring is dat vooral het aspect flora en fauna kan leiden tot flinke vertraging van procedures van ruimtelijke projecten als niet tijdig wordt begonnen met (nader) onderzoek.

We adviseren u om hier in uw planning met betrekking tot ruimtelijke plannen en activiteiten goed rekening mee te houden. Soortgericht nader onderzoek kan namelijk niet het gehele jaar worden uitgevoerd. Nestplaatsen van de huismus moeten bijvoorbeeld worden onderzocht in de lente, vanaf de maand april. Uit nader onderzoek blijkt soms dat het aanvragen van een ontheffing noodzakelijk is. Om deze ontheffing verleend te krijgen, dient het nader soortgericht onderzoek aan strenge eisen te voldoen. Wij voeren het onderzoek daarom altijd zo uit, dat het een dergelijke beoordeling zeker doorstaat. Dit voorkomt procesvertraging.

SAB heeft een brede ervaring in het uitvoeren van soortgericht nader onderzoek. Zo hebben we de laatste jaren naar het voorkomen van uiteenlopende plant- maar vooral diersoorten onderzoek gedaan. Hierbij kunt u denken aan de ringslang, rugstreeppad, poelkikker, hazelworm, steenuil, kerkuil, buizerd, huismus, gierzwaluw en verschillende soorten vleermuizen. Hiervoor hebben wij uiteraard de benodigde apparatuur in huis, zoals Batdetectors (Batlogger M en Petterson D240X). Batdetectors vangen de onhoorbare ultrasone geluiden van vleermuizen op en vertalen deze in voor mensen hoorbare geluiden.

Nu de lente is begonnen, is het veldseizoen voor de huismus al geopend. Voor vleermuizen en gierzwaluwen begint dit binnenkort, vanaf respectievelijk half mei en begin juni. Is er voor uw plan of project daarom nog soortgericht onderzoek nodig teneinde tijdig over onderzoek of zelfs een ontheffing van de Wet natuurbescherming te beschikken? Ons team van ecologen staat graag voor u klaar!

De wetgever wil dat gemeenten aan de slag gaan met een omgevingsplan!

Eind januari jl. is het Wetsvoorstel afschaffing actualiseringsplicht bestemmingsplannen ingediend bij de Tweede Kamer. Met invoering van deze wet wordt de actualiseringsplicht voor bestemmingsplannen, die volgt uit de Wet ruimtelijke ordening en de Invoeringswet Wet ruimtelijke ordening, afgeschaft.

Actualiseringsplicht uit de Wro

Bij de invoering van de Wet ruimtelijke ordening in 2008 is de actualiseringsplicht voor bestemmingsplannen aangescherpt, omdat belangrijk werd gevonden dat gemeenten beschikken over actuele plannen. Bestemmingsplannen moeten nu nog binnen een periode van tien jaar, gerekend vanaf de datum van vaststelling van het bestemmingsplan, telkens opnieuw worden vastgesteld. Gemeenten zijn vanaf de inwerkingtreding van de Wro dan ook druk aan de slag gegaan om hun grondgebied van actuele bestemmingsplannen te voorzien. Op het niet voldoen aan deze actualisering is namelijk ook een sanctie gesteld: het verlies van de mogelijkheid tot invordering van leges.

Veel bestemmingsplannen die rond 2008/2009 zijn vastgesteld, staan nu op de rol om geactualiseerd te worden. De vaststelling van deze plannen valt dan in principe in de buurt van de beoogde inwerkingtreding van de Omgevingswet in 2019.

Achtergrond van de regeling

In de Omgevingswet komt de actualiseringsplicht te vervallen. Door invoering van dit wetsvoorstel wordt op de nieuwe wet geanticipeerd en daarmee vormt deze wet een onderdeel in de overgang naar het nieuwe stelsel van het omgevingsrecht.

Verder vindt de wetgever het belangrijk dat gemeenten nu al aan de slag gaan met het omgevingsplan, ondanks de overgangstermijn die de Invoeringswet Omgevingswet biedt. De bundeling van alle regels op het gebied van de fysieke leefomgeving in één samenhangend en consistent omgevingsplan wordt door de wetgever als een aanzienlijke opgave gezien. Door afschaffing van de actualiseringsplicht wordt daar tijd voor vrij gemaakt.

Wat houdt de regeling precies in?

De wet voorziet in de afschaffing van de actualiseringsplicht van bestemmingsplannen en beheersverordeningen die elektronisch raadpleegbaar zijn. Het gaat om de plannen die beschikbaar zijn gesteld op www.ruimtelijkeplannen.nl. Dat zijn:

• plannen die op grond van de Wro digitaal zijn vastgesteld overeenkomstig IMRO 2008 en 2012;
• plannen die zijn vastgesteld volgens IMRO 2006;
• plannen waarvan een ingescande versie beschikbaar is gesteld met de Praktijkrichtlijn Plancontour & PDF ‘PRPCP2008’.

Voor alle andere plannen blijft de actualiseringsplicht gehandhaafd. Deze regeling gaat ook gelden daar waar een provinciaal of rijksinpassingsplan van kracht is.

Inwerkingtreding

In de Memorie van Toelichting bij de wet is aangegeven dat voor een optimaal effect van deze wet het van belang is dat deze zo spoedig mogelijk in werking treedt. Het is de bedoeling dat er voor deze wet wordt afgeweken van de vaste inwerkingtredingdata van formele wetten op 1 januari en 1 juli van elk jaar alsmede van de minimale invoeringstermijn van twee maanden tussen publicatie en inwerkingtreding van de regeling. Daarmee lijkt het de bedoeling te zijn dat de wet al voor 1 juli a.s. in werking getreden zal zijn.

Wat betekent de inwerkingtreding van deze wet voor uw gemeente?

De afschaffing van de actualiseringsplicht is met name interessant wanneer een herziening van de geldende bestemmingsplannen en beheersverordeningen alleen wordt ingegeven door de actualiseringsplicht. Daarvoor is het wel noodzakelijk dat de te actualiseren plannen via www.ruimtelijkeplannen.nl raadpleegbaar zijn. Wij kunnen oude plannen voor u conform de eerder genoemde PRPCP2008 digitaal raadpleegbaar maken, zodat deze onder de reikwijdte van de nieuwe wet vallen.

Verder geeft de wetgever een duidelijk signaal om aan de slag te gaan met de Omgevingswet en dan specifiek met het omgevingsplan. Dat zou voor gebieden kunnen die aan actualisering toe zijn, waarbij dan bijvoorbeeld de verordeningen die de fysieke leefomgeving betreffen worden meegenomen. Hierin is op dit moment al een flinke slag te slaan!

Natuurlijk neemt het vervallen van de actualiseringsplicht niet weg dat er nog steeds de plicht bestaat tot een ‘goede ruimtelijke ordening’!

Ook aan concrete verzoeken tot herziening van bestemmingsplannen moet nog steeds op dezelfde gronden medewerking worden verleend. En indien in provinciale verordeningen een instructieregel is opgenomen, dat onderwerpen voor een bepaalde datum in een bestemmingsplan moeten zijn verwerkt, ontslaat het afschaffen van de actualiseringsplicht de gemeenteraad niet van de plicht het bestemmingsplan te herzien om aan deze verplichting te voldoen.

 

SAB heeft samen met KlaassenGroep en opZoom architecten de aanbesteding gewonnen voor de bouw van 56 huurwoningen en de aanleg van de openbare ruimte in de gebieden Saronix en Lookwartier in Doetinchem. KlaassenGroep was de inschrijvende partij – opZoom ondersteunde voor het architectonisch ontwerp en SAB voor het stedenbouwkundig plan en inrichtingsplan. Sité Woondiensten beloonde deze samenwerking met een overtuigende keuze voor onze inzending. Met ons winnende plan verweven we het industriële verleden van Saronix op een aantrekkelijke manier in de moderne woonbuurt. Het Lookwartier geven we een stedelijke uitstraling, zodat de drukke Ruimzichtlaan een mooie wand krijgt.

Visualisatie Saronix (door opZoom architecten)

Het rijke industriële verleden van Saronix

Saronix is een voormalig fabrieksterrein. Het industriële karakter van de plek is nog altijd zichtbaar aan het ketelhuis, dat is blijven staan en binnenkort een nieuwe functie krijgt. Zo blijven heden en verleden elkaar ontmoeten. En dat is precies waar het ontwerpteam naar op zoek is gegaan. Onze stedenbouwkundigen en landschapsarchitecten ontwikkelden samen met de ontwikkelaar en de architect een concept dat perfect op deze locatie past. Het ketelhuis staat daarin centraal: samen met de industrieel ingerichte pleinruimte is dit straks een echte eye-catcher. De pleinruimte loopt als een groen, parkachtig gebied door naar het woonzorgcomplex, dat een modern-industriële uitstraling krijgt. Nieuwe rijwoningen flankeren de ruimte en vormen een duidelijke overgang naar het omliggende gebied, waar in de toekomst ook woningen gebouwd zullen worden. Wij stelden voor om dit omliggende gebied tijdelijk in te richten met bloemen- en bomenweides en met intensiever te gebruiken plekken, als een natuurspeeltuin of een buurttuin. Zo kunnen de bewoners van Saronix binnenkort alvast genieten van hun nu nog onbebouwde ‘achtertuin’.

Uitgangspunten stedenbouwkundig ontwerp Saronix

Een stedelijke uitstraling voor Lookwartier

In het Lookwartier worden aan weerszijden van de Ruimzichtlaan 26 huurwoningen gerealiseerd. De Ruimzichtlaan is een belangrijke ontsluitingsweg voor Doetinchem en de (overwegend nieuwe) bebouwing langs de weg heeft een stedelijke uitstraling. Daar sluit ons ontwerpteam bij aan. Door het introduceren van beneden-bovenwoningen én door de grondgebonden woningen op een slimme manier vorm te geven, krijgt de laan ook met het relatief kleine programma een stedelijke uitstraling. Om het groene beeld van de Ruimzichtlaan te versterken zetten we de bebouwing ‘met de voeten in het groen’. Zo ontwierpen we een gevarieerd en stadse woonbuurt.

Stedenbouwkundig plan Lookwartier

Visualisatie Lookwartier (door opZoom architecten)