Een groen en uitnodigend plein waar ruimte is voor evenementen, maar waar het ook levendig is als er geen evenementen plaatsvinden. Dat is ons eerste idee voor een nieuw activiteitenplein in Lichtenvoorde. De gemeente Oost Gelre laat nu de ideeën van drie ontwerpbureaus, waaronder dat van SAB, zien op haar website en vraagt de mening van alle inwoners daarover. De reacties zullen straks meewegen in het besluit wie van deze bureaus de opdracht krijgt om dit ontwerp – samen met een klankbordgroep en omwonenden – verder uit te werken in een inrichtingsplan voor de openbare ruimte van de Bonifatiushof en omgeving in Lichtenvoorde.

Download hier de hele poster (.pdf, 3MB)

Meer ruimte voor activiteiten in Lichtenvoorde

De gemeente Oost Gelre gaat op korte termijn aan de slag met de herinrichting van de openbare ruimte van de Bonifatiushof en omgeving in Lichtenvoorde. Wanneer de bibliotheek verplaatst is en de bebouwing van het project “Nieuwmarkt fase 3” is gerealiseerd, kan het centrum daarmee echt worden afgerond. Door de verplaatsing van de bibliotheek ontstaat ruimte in het centrum. Inwoners hebben eerder al aangegeven dat zij in het centrum van Lichtenvoorde graag meer plek zien voor activiteiten. Eén en één wordt hier dus twee: de ambitie is om een plein te realiseren dat het centrum van Lichtenvoorde meer kleur geeft en dat een podium biedt voor activiteiten.

Een multifunctioneel plein

Hoe zorg je ervoor dat een plein ruimte biedt aan evenementen? Maar vooral ook: dat het een groen en uitnodigend karakter heeft als er geen evenementen plaatsvinden? Wij vinden het belangrijk dat het plein op alle tijden van de dag en op alle dagen in het jaar uitnodigt om er langer te blijven. Daarom gaat ons ontwerp uit van een centraal “hart” van het plein met groenelementen, een fontein en ruime zitbanken. Dat zorgt voor levendigheid op alle dagen in het jaar. De dahlia in het bestratingspatroon verwijst op een subtiele manier naar het bloemencorso dat zo kenmerkend is voor Lichtenvoorde. Het verdiepte plein kan tijdelijk water opslaan bij heftige regenbuien en biedt zo de gewenste flexibiliteit ten aanzien van klimaatadaptatie. Het podium biedt plek aan kleine en grote optredens en kan op een slimme manier met doek overkapt worden wanneer dat nodig is. Ook een markt, foodfestival of eventueel de kermis passen goed op het plein. Dat zorgt ervoor dat dit deel van het centrum straks multifunctioneel inzetbaar is.

Klankbordgroep en omwonenden

Begin april neemt het college van B&W het besluit welk ontwerpbureau de opdracht krijgt. De onlangs opgerichte klankbordgroep gaat alle reacties op de drie schetsontwerpen bekijken en zal het college advies uitbrengen bij het maken van de keuze. Het uiteindelijke ontwerp zal samen met de klankbordgroep, omwonenden en andere betrokkenen worden uitgewerkt.

Meer informatie is te vinden op de website van Geef Lichtenvoorde Kleur en op de Facebook pagina.

Om de klimaatdoelstellingen van Parijs te kunnen halen heeft Nederland zichzelf de ambitie gesteld om in 2030 bijna de helft minder broeikasgassen (49%) uit te stoten dan in 1990. Gemeenten zullen een belangrijke rol moeten spelen bij de uitvoering van deze ambitie. Hoe kunnen hierin verstandige keuzes worden gemaakt?

Wij hebben inmiddels diverse gemeenten ondersteund bij het uitwerken van hun duurzaamheidsdoelstellingen. Daarbij merken we dat vaak dezelfde vragen terug komen. In dit artikel lichten wij er enkele uit en laten wij zien waarom het kan helpen om met een ruimtelijke blik naar deze vraagstukken te kijken. Dus niet alleen vanuit beleidsteksten, maar met een heldere visie. En niet alleen met een beschrijving van de economische effecten, maar ook van de ruimtelijke kwaliteiten en effecten. Kortom: binnen welke randvoorwaarden en spelregels kunnen we zonneparken en windmolens een blijvende plek geven in onze leefomgeving?

Van Klimaatakkoord naar Regionale Energiestrategie

Afgelopen zomer presenteerde het kabinet de hoofdlijnen voor het Klimaatakkoord en als vervolg daarop maken de regeringspartijen nu afspraken over concrete klimaatmaatregelen. Die zullen een plek krijgen in de uitgewerkte versie van het Klimaatakkoord. Deze moet aan het einde van 2018 klaar zijn, zodat er in 2019 gestart kan worden met de uitvoering. Gemeenten zullen een belangrijke rol gaan spelen bij die uitvoering, met name in de samenwerking van gemeenten om samen een Regionale Energiestrategie (RES) te bepalen. Dit betekent dat gemeenten voor grote keuzes komen te staan.

Verstandige keuzes voor hernieuwbare energie

Het Klimaatakkoord zet fors in op een snelle omslag van fossiele brandstoffen naar hernieuwbare energie. De ontwikkeling van windmolens en zonneparken moet een flinke duw in de rug krijgen. Maar hoe kunnen we verstandige keuzes maken over de inzet van gronden voor deze doeleinden? Wat betekent dit voor de ruimtelijke kwaliteit van een gemeente? Een overzicht van de ruimtelijke (on)mogelijkheden van gronden voor het opwekken van zonne- en windenergie is hierbij van grote toegevoegde waarde.

Laadvermogen van het landschap

Ieder landschapstype heeft zijn eigen karakteristieken. Door deze goed in beeld te brengen kan worden bepaald wat ieder landschapstype kan “dragen”, wat het “laadvermogen” van het landschap is. Voor de gemeente Zutphen brachten wij bijvoorbeeld op heldere wijze in kaart onder welke voorwaarden zonneparken wel of niet passend zijn binnen de verschillende landschapstypen in de gemeente. In twee werksessies brachten we samen met medewerkers van de gemeente vanuit verschillende beleidsvelden in beeld welke knelpunten, kansen en aandachtspunten hierbij een rol spelen. Door model-zonneparken op kaarten te plaatsen, kregen we een goed beeld van de omvang en de mogelijke ruimtelijke effecten van zonneparken. Met kaarten en tabellen maakten wij vervolgens per landschapstype inzichtelijk welke spelregels hier vanuit ruimtelijk oogpunt leidend zijn. Aspecten als situering, inpassing en hoogte komen hierin aan bod.
Vanuit deze randvoorwaarden werkten wij samen met de gemeente aan een voorbeelduitwerking: wat is er in de praktijk mogelijk? Hiermee had de gemeente snel inzicht in de potentiële hoeveelheid aan hernieuwbare energie die – binnen randvoorwaarden – binnen de gemeente mogelijk zou kunnen zijn. Dat hielp de gemeente om hun laadvermogen van het landschap inzichtelijk te maken, daarmee onder meer hun positie te bepalen binnen de Regionale Energiestrategie (RES) en initiatieven te kunnen beoordelen. De studie wordt verwerkt in het Omgevingsplan Landelijk Gebied.

In dit voorbeeld trokken wij samen met de gemeente op, maar dat kan ook in samenspraak met inwoners.

Verkennen van potentiële locaties

Bij het inventariseren van de (on)mogelijkheden voor windenergie kan het daarnaast helpen om een 3D-beeld te maken van een concrete potentiële locatie voor een zonnepark of een windmolen. Dit deden wij bijvoorbeeld voor de gemeente Gorinchem, die zocht naar mogelijkheden om twee windmolens op hun grondgebied toe te voegen. De 3D-beelden hielpen inzicht te krijgen in de ruimtelijke effecten en daarmee de positie van deze windmolens.

Hoe bent u als gemeente aan de slag met energietransitie? Hoe bepaalt u uw positie binnen de Regionale Energiestrategie? Wij denken graag vrijblijvend met u mee over de mogelijkheden die wij voor uw gemeente in beeld kunnen brengen. Zo kunnen we samen inhoudelijk richting geven aan uw én onze duurzaamheidsambitie.

 

Op 27 september jl. heeft Provinciale Staten van Gelderland vijf PIP’s (provinciale inpassingsplannen) voor PAS-maatregelen in Natura 2000-gebieden vastgesteld. SAB mocht de provincie het afgelopen jaar adviseren over en assisteren bij de planologisch-juridische werkzaamheden. Zo werden niet alleen de inpassingsplannen door SAB opgesteld, maar ook procedure-gerelateerde zaken zoals het opstellen van de zienswijzennota’s.

In veel Natura 2000-gebieden is er sprake van een overschot aan stikstof. Dit is schadelijk voor de natuur en zet de vergunningverlening ten behoeve van economische ontwikkeling ‘op slot’. De Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) heeft ontplooiing van economische activiteiten en het beschermen en ontwikkelen van natuur tot doel. Onderdeel van het PAS is een samenhangend pakket van ecologische herstelmaatregelen om de effecten van stikstof op natuur te verminderen.

De provincie Gelderland is verantwoordelijk voor de uitvoering van een deel van deze maatregelen. Deze maatregelen spelen in 13 verschillende gebieden en zijn opgenomen in gebiedsanalyses. In zes van de dertien gebieden hebben de uit te voeren maatregelen direct effect op het huidige grondgebruik en de huidige bestemming inclusief gebruiksvoorschriften. Daarnaast speelt juridische afdwingbaarheid (gedoogplicht, onteigening) van PAS-maatregelen een rol. Dit speelt specifiek op gronden die niet in eigendom zijn en waar géén overeenstemming is met de eigenaar over de uitvoering van de PAS-maatregelen.

Gezien de PAS-urgentie is SAB medio 2017 gestart met het opstellen van 6 Provinciale InpassingsPlannen (PIP) voor de volgende gebieden: Binnenveld (gemeente Ede), Stelkampsveld (gemeente Lochem), Lingegebied & Diefdijk-zuid (gemeente Lingewaal), De Bruuk (gemeente Groesbeek), Willinks Weust (gemeente Winterswijk) en Korenburgerveen (gemeente Winterswijk).
Elk van de zes gebieden vraagt een eigen benadering en daardoor een voor het gebied eigen planologisch juridische regeling.

Vijf van de zes inpassingsplannen zijn in september jl. door Provinciale Staten vastgesteld. Het zesde inpassingsplan wordt opnieuw in procedure gebracht vanwege een gewijzigd ontwerp. Daar wordt momenteel door SAB nog aan gewerkt; voor de overige vijf plannen zijn de werkzaamheden afgerond.

SAB werkt op dit moment hard aan de plannen voor woningbouwontwikkeling in Lopik Oost. In de nieuwe wijk, die door SBB-Lopik wordt ontwikkeld, zullen ongeveer 125 woningen een plaats krijgen.

Een plan voor en door inwoners van Lopik

Het stedenbouwkundig plan krijgt vorm op basis van diverse participatiebijeenkomsten met de inwoners van Lopik. De ontwikkeling startte begin oktober 2017 met een dorpsavond waarvoor alle inwoners waren uitgenodigd. En daar werd goed gehoor aan gegeven; de opkomst was hoog! Enerzijds wilden we op deze avond de markt van Lopik peilen, zodat het te realiseren woningbouwprogramma aansluit op de vraag. Anderzijds wilden we de inwoners van het dorp vragen hoe zij denken over de vormgeving van het plan.

Om een goede discussie te stimuleren, ontwierpen wij ter voorbereiding op deze bijeenkomst vier uiteenlopende stedenbouwkundige modellen. Zo was er een model dat aansluiting zoekt bij de omliggende boomgaarden (‘In de boomgaard’), een model met een dorpse sfeer (‘Ons dorp’), een model geïnspireerd op de boerenerven (‘Het lint en de boerenerven’) en tot slot een model met een meer lommerrijke opzet en gekromde straten (‘Lommerrijk Lopik’). Dit laatste model werd ingezet als tegenbeweging op de rest van het dorp waar de polderstructuur veelal leidend is in de ruimtelijke structuur.

Met een heldere presentatie namen wij de aanwezigen tijdens de dorpsavond mee door de vier modellen en de bijbehorende architectuurstijlen Uit de enquête die we vervolgens hielden bleek model ‘Lommerrijk Lopik’ het meest aansprekend. Inwoners van Lopik waardeerden dit model met name vanwege de aangename aanvulling die het vormt op de huidige structuur van het dorp. Daar was blijkbaar veel behoefte aan!

Na de dorpsavond is een Adviesteam samengesteld, bestaande uit omwonenden en potentiële nieuwe bewoners. Het Adviesteam is intensief betrokken bij de verdere planvorming van het stedenbouwkundig plan en kan waar nodig ook bijsturen.

Hoe gaan we verder?

Op dit moment ligt er een voorlopig ontwerp stedenbouwkundig plan. Tijdens de tweede dorpsavond eind april 2018 – waarbij de zaal wederom tot de nok was gevuld – is het plan als tussenstand van de planvorming gepresenteerd aan de inwoners van Lopik. Het plan is uitermate enthousiast ontvangen, zowel door de potentiële nieuwe bewoners als door de omwonenden.
Wij werken nu aan het definitieve ontwerp van het stedenbouwkundig plan, het bestemmingsplan en het inrichtingsplan. We verwachten dat het stedenbouwkundig plan voor het einde van 2018 kan worden afgerond. Dan zal ook het bestemmingsplan in procedure worden gebracht.

Bekijk hier de presentatie van het voorlopig ontwerp stedenbouwkundig plan – eind april 2018.

Kijk voor meer informatie op: www.lopikoost.nl.

 

 

Met SAB zijn we onlangs een lang weekend op excursie gegaan naar Valencia. Al op donderdagavond kwamen we aan en betrokken we ons hotel midden in de binnenstad. Op vrijdagochtend werd door Boris van Guiding Architects een bevlogen en zeer interessante rondleiding door de binnenstad gegeven. Op basis van de vele kaarten en beelden die hij bij zich had, maakte Boris heel aanschouwelijk hoe Valencia ontstaan is vanuit een oorspronkelijk Romeinse nederzetting en inmiddels is uitgegroeid tot de derde stad van Spanje. Later op de middag was er tijd en ruimte voor ontspanning en om gezellig op één van de vele zonovergoten terrasjes van de stad neer te strijken, of om de stranden te bezoeken natuurlijk.

Op de zaterdag nam Boris ons mee op de fiets. De tocht voerde door de oude bedding van de voormalige Turia-rivier; een echte regen-rivier die in vroeger tijden regelmatig de stad deed overstromen en daarom inmiddels is omgelegd zuidelijk van de stad. Een sterk staaltje waar wij, als Arnhems bureau wel aan kunnen refereren: in Arnhem is de Neder-Rijn immers in de late middeleeuwen juist richting de stad verplaatst; precies het omgekeerde als in Valencia dus. Boris liet zien hoe aanvankelijk de bedoeling was om een brede verkeersweg door de oude rivierbedding te leggen; gelukkig is evenwel later ervoor gekozen hier toch een mooi park aan te leggen.

Het woord ‘regen’ viel al, en niet helemaal voor niets. Want intussen was het wel gaan regenen en zelfs onweren. Het park overstroomde en daardoor kwamen we enigszins doorweekt aan bij de ‘Stad van de Wetenschap en de Kunsten’, het indrukwekkende futuristische complex van Calatrava waar Valencia vermaard om is. Zelfs in de regen ronduit spectaculair! We vervolgden we de trip, gezien de weersomstandigheden, vanaf hier met de bus. Na een lunch met echte authentieke Valenciaanse paella deden we de haven en ten slotte ook nog een echte volkswijk van Valencia aan. De dag sloten we af met een heerlijke cocktail aan het strand.
De zondagochtend had iedereen nog even tijd om de stad in te duiken voor we in de middag weer richting Nederland togen. Samengevat was het een prachtige excursie!

 

 

 

In juni stelde de gemeenteraad van Brummen het door SAB opgestelde bestemmingsplan voor de Vinkenweide unaniem, ongewijzigd vast. Daarmee kan de eigenaar van dit voormalige partycentrum nu actief op zoek naar potentiële kopers. De recreatieve functie gaat plaats maken voor een landhuis, vrijstaande woningen en landschaps- en natuurontwikkeling.

Een nieuwe functie voor de Vinkenweide

Al enkele jaren was partycentrum De Vinkenweide in Brummen niet meer in gebruik, omdat de recreatieve functie op deze plek geen toekomst meer had. De eigenaar zocht daarom naar een nieuwe functie die financiële mogelijkheden zou bieden, maar die ook zou bijdragen aan de ontwikkeling van natuur en landschap. Dat was namelijk de uitdrukkelijke wens van zowel de gemeente als de provincie Gelderland.

Wonen te midden van landschap en natuur

In samenwerking met de eigenaar maakten wij een schetsontwerp voor het terrein. De Vinkenweide wordt als groene kamer ontwikkeld en sluit daarmee aan bij het kleinschalige coulisselandschap van lanen, bossen, houtwallen, beken, poelen en open weilanden. Het terrein krijgt een stevige, groene omzoming. Daarbinnen is plaats voor een landhuis en vier vrijstaande woningen. Er wordt geïnvesteerd in het ontwikkelen van nieuwe, landschappelijke kwaliteiten en nieuwe natuur met wandelpaden. In het open gebied ten zuiden van het landhuis wordt de oude beekloop teruggebracht, waardoor interessante verschillen in hoogte en beplanting ontstaan. Daarnaast komen hier extensief beheerde graslanden, een poel, enkele solitaire bomen en heestergroepen. We hebben heldere inrichtings- en beheersmaatregelen opgesteld om er voor te zorgen dat het terrein aantrekkelijk blijft voor reptielen en amfibieën – en in het bijzonder voor de aanwezige ringslang, een beschermde diersoort.

Bestemmingsplan en haalbaarheidsonderzoeken

Het schetsontwerp vormde de basis voor een nieuw bestemmingsplan. Wij verzorgden alle benodigde haalbaarheidsonderzoeken voor het bestemmingsplan, voornamelijk op het gebied van flora en fauna en akoestiek. De gemeenteraad van Brummen stelde in juni het bestemmingsplan unaniem vast, waardoor de eigenaar nu actief op zoek kan naar potentiële kopers. De bouwkavels staan inmiddels te koop.

 

Nu de sloop van de bestaande bebouwing is afgerond, kan de bouw van de nieuwe buurt aan het Dorrestijnplantsoen in Heelsum beginnen. De gemeente Renkum en woningcorporatie Vivare werken hier samen aan de realisatie van een gasloze buurt. Voor Vivare zijn het de eerste gasloze nieuwbouwwoningen. Wij zijn trots hieraan een bijdrage te hebben geleverd met het opstellen van het stedenbouwkundig plan, beeldkwaliteitplan en bestemmingsplan.

Herontwikkeling

Een deel van het Dorrestijnplantsoen in Heelsum wordt herontwikkeld. Het appartementengebouw van woningcorporatie Vivare en het naastgelegen buurthuis “De Hucht” zijn inmiddels gesloopt. Het nieuwbouwplan biedt ruimte aan 31 sociale rijwoningen en vier vrijstaande woningen. Bijzonder is dat de huurwoningen duurzaam zijn, zeer goed geïsoleerd en dat ze zonnepanelen hebben. Daarmee geven Vivare en de gemeente uitvoering aan het kabinetsbesluit over klimaatdoelstellingen.

Groene uitstraling

Kenmerkend voor de nieuwe buurt is de open structuur, waarin het groen letterlijk de buurt in komt. Waar de oude bebouwing als een besloten hof was opgezet, wordt deze structuur in de nieuwe buurt opengebroken. Een ruim opgezette groenzone vormt de basis van het plan. Deze opent zich als het ware naar het lager gelegen, omliggende groengebied. Zo wordt het groen ín en rondom de buurt op elkaar aangesloten. Door de zichtlijnen die daarmee ontstaan, worden de hoogteverschillen in het gebied nog eens extra benadrukt. De woningen die direct aan het omliggende groengebied grenzen, krijgen een bijzondere en open uitstraling.

 

De afgelopen jaren heeft SAB in opdracht van de gemeente Gorinchem hard gewerkt aan de gebiedsontwikkeling van bedrijventerrein Groote Haar, direct ten noorden van Gorinchem. Wij zijn trots te kunnen melden dat de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State op 25 april jl. heeft geoordeeld dat de twee bestemmingsplannen, die deze ontwikkeling mogelijk maken, in lijn zijn met een goede ruimtelijke ordening.

Groote Haar wordt een duurzaam en innovatief bedrijventerrein met een bruto omvang van circa 68 ha en met ongeveer 37 ha netto uitgeefbaar terrein. Onderdeel van het plan vormt een nieuw aan te leggen windturbinepark, bestaande uit meerdere windturbines. Om het bedrijventerrein te kunnen ontsluiten, worden daarnaast nieuwe op- en afritten op de snelweg A27 gerealiseerd. Tussen de aansluiting op de A27 en het bedrijventerrein wordt over grondgebied van de gemeente Giessenlanden een nieuwe verbindingsweg aangelegd, die de nieuwe aansluiting en het beoogde bedrijventerrein direct met elkaar verbindt.

SAB heeft mogen werken aan de bestemmingsplannen die de gebiedsontwikkeling mogelijk zullen maken. Omdat de ontsluiting van het bedrijventerrein op grondgebied van de gemeente Giessenlanden ligt, zijn twee bestemmingsplannen vastgesteld. Voor de gehele gebiedsontwikkeling hebben wij één milieueffectrapportage opgesteld, waarin de milieueffecten van de ontwikkeling als geheel zijn beoordeeld. Dit is gedaan op basis van de diverse (milieu)onderzoeken, die door ons zijn uitgevoerd. Daarnaast stelden we onder meer het stedenbouwkundig plan, het inrichtingsplan voor de openbare ruimte en het beeldkwaliteitplan op.

Op advies van SAB is de gebiedsontwikkeling Groote Haar meegenomen in de 12e tranche van de Crisis- en herstelwet. De status als experiment heeft het mogelijk gemaakt om voor het gebied een zogeheten ‘bestemmingsplan met verbrede reikwijdte’ vast te stellen. Zo’n omgevingsplan kan, vooruitlopend op de nieuwe Omgevingswet, al gebruik maken van de nieuwe mogelijkheden die de Omgevingswet zal bieden. Van deze mogelijkheid is in het bestemmingsplan voor het bedrijventerrein met name wat betreft de verankering van duurzaamheidsprincipes gebruik gemaakt. Zo kan worden gegarandeerd dat in de toekomst sprake zal zijn van een duurzaam bedrijventerrein!