De klimaatverandering zet door, met alle gevolgen van dien. Maar dat is niet de enige ontwikkeling die doorzet. Wereldwijd zijn steeds meer mensen zich bewust van klimaatverandering. Er worden slimme oplossingen bedacht, technologische vooruitgang geboekt en nieuw beleid ontwikkeld. Ook de adviseurs van SAB pakken hun rol.

Hoe ernstig is het?

Dat het klimaat verandert zien we terug in allerlei verschijnselen. Het weer fluctueert zoals het dat nooit eerder gedaan heeft. Langdurige hitteperiodes, periodes van droogte met (te) lage waterstanden, hevige regenbuien, meer stormen. Oogsten mislukken door late vorst in het voorjaar of harde hagel in de zomer. Zachte winters zorgen ervoor dat uitheemse soorten zich in ons land kunnen vestigen. Tijdens hete zomers kunnen bruggen kunnen niet meer openen en kampen de spoorwegen met storingen. En zo kunnen we nog wel even doorgaan…

Welke kansen zien we?

Ons klimaat verandert, dat is een feit en het is ook niet meer terug te draaien. Wel kunnen we ervoor zorgen dat klimaatverandering minder snel doorgaat dan nu het geval is. Dat heet mitigatie. Om dit te bereiken moeten we het gebruik van fossiele brandstof verminderen en overstappen naar hernieuwbare energie; energietransitie. Maar hoe zit dit nu precies? We leggen het uit.

Tot op heden is het grootste deel van de energie die huishoudens, bedrijven en fabrieken gebruiken afkomstig van fossiele bronnen. Bij de verbranding van fossiele brandstoffen neemt onder andere de hoeveel CO2 in de atmosfeer toe. Het CO2 gehalte in de lucht wisselt door het bestaan van de aarde heen, maar is nog nooit zo hoog geweest als nu. Bovendien is toename nog nooit zo snel gegaan. Deze enorme stijging van het CO2 gehalte draagt sterk bij aan de opwarming van de aarde en dus aan de klimaatverandering.

Daarom moeten we de overstap maken van fossiele energiebronnen naar hernieuwbare energiebronnen. Dankzij de energietransitie kunnen we ervoor zorgen dat we minder CO2 gaan uitstoten, waardoor er minder klimaatverandering optreedt en dus de effecten van klimaatverandering minder zijn.

Helpt dat meteen?

Zelfs als we nu meteen alle CO2 uitstoot zouden kunnen stoppen zal de aarde nog wel even verder opwarmen, zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Dit effect noemen we klimaattraagheid; de effecten van onze uitstoot zijn niet nu, maar pas over decennia merkbaar. Daarom moeten we ons aanpassen aan de ‘nieuwe’ werkelijkheid en moeten we beleid, plannen en ontwerpen maken die klimaatadaptief zijn.
Klimaatmitigatie en klimaatadaptatie gaan dus hand in hand.

Klimaatadaptief ontwerpen en bouwen: zo doen wij dat

Wij zien klimaatadaptief ontwerpen als een van de mooiste uitdagingen van de hedendaagse ruimtelijke ordening. Of het nu een kleine particuliere ontwikkeling betreft of een nieuwe woonwijk; met creativiteit, vakkennis en doorzettingsvermogen kan elk plan klimaatadaptief zijn. We hebben al mooie projecten afgerond op dit gebied: een reclamemast die tevens dienstdoet als bijenhotel, een kustversterkingsproject dat tevens nieuwe parkeergelegenheid biedt, of een glooiend groen stadspark dat kan dienen als wateropvang. En ondertussen werken we verder aan meer inspirerende voorbeelden.

Ook voor jullie gaan we graag aan de slag

De urgentie om aan de slag te gaan is daar. Elk plan en elk ontwerp dat we nu opstellen is niet enkel bedoeld voor nu en de komende jaren, maar ook voor de toekomst: de komende 20, 30, 40 of 50 jaar en soms wel langer. Ook dan willen we nog dat men kan genieten van wat er nu bedacht is.

Overheden verankeren klimaatadaptatie en energietransitie steeds meer in het beleid en steeds meer initiatiefnemers willen graag bijdragen aan een duurzame toekomst.

Voor ons ligt de mooie uitdaging om hier in de openbare ruimte invulling aan te geven. Wij doen dit voor een diversiteit aan opdrachtgevers, voor een diversiteit aan projecten en op grote en kleine schaal. En komend jaar wellicht ook voor jullie.

Wij werken graag samen met u naar een klimaatadaptieve buitenruimte. Heeft u hier vragen over of gaat u ook graag met ons aan de slag? Neem dan vrijblijvend contact met ons op, we helpen u graag verder!

 

 

In 2050 is Nederland klimaatbestendig en waterrobuust ingericht. Die ambitie hebben Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen vastgelegd in de Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie. Sinds 2020 moet klimaatadaptatie een integraal onderdeel zijn van het beleid en al het handelen van de verschillende overheidslagen. Met de quick scan klimaatadaptatie geven wij al vroeg in een proces inzicht in de verplichtingen en kansen die er voor uw project liggen op het gebied van klimaatadaptatie.

Een goed begin…

Het is aan te raden om al bij de start van een plan of project te kijken naar de mogelijke effecten van klimaatverandering op dit plan en de mogelijkheden die er zijn voor klimaatadaptatie. Enerzijds is het belangrijk om ervoor te zorgen dat het plan of project de situatie van nabijgelegen gebieden niet verslechtert (dit is vooral van toepassing bij nieuwbouwsituaties). Anderzijds is het belangrijk om een project zo klimaatadaptief mogelijk te realiseren, zodat er niet alleen nu maar ook in de toekomst van het gerealiseerde genoten kan worden.

Door vroegtijdig te kijken naar de effecten en de mogelijkheden van een plan kan klimaatadaptatie ook daadwerkelijk meegenomen worden in de ontwikkeling en hoeft dit zeker niet per se duurder te zijn.

Zo werkt de quick scan klimaatadaptatie

In een quick scan klimaatadaptatie kijken we naar de uitdagingen en kansen die er voor dat plan of project liggen op het gebied van klimaatadaptatie. Allereerst analyseren we de uitkomsten van de stresstest die de gemeentes uiterlijk in 2019 opgesteld hebben. Deze stresstest geeft per gebied aan wat de uitdagingen zijn op het gebied van hitte, droogte, wateroverlast of overstromingen. De uitkomsten van de stresstest vertalen we naar het concrete project.

In de quick scan kijken we naar de wensen van de opdrachtgever voor het plan, maar ook naar het actuele beleid van het bevoegd gezag. Waar van toepassing betrekken we de energietransitie, circulaire economie, gezondheid en ecologie bij het plan.

We schetsen voor u het complete, integrale plaatje waarbij we de haalbaarheid niet uit het oog verliezen. Aan de hand van de quick scan bepalen we samen met de opdrachtgever de concrete ambities op het gebied van klimaatadaptatie voor het plan of project. De quick scan kan ingezet worden in de bestemmingsplanfase, maar ook aan het begin van het ontwerpproces.

Ook behoefte aan nieuwe inzichten?

In 2020 heeft SAB meerdere quick scans klimaatadaptatie opgesteld. De rapportages gaven zowel gemeenten als initiatiefnemers nieuwe inzichten en handvatten om met klimaatadaptatie aan de slag te gaan. In 2021 versterken we ook jullie ontwikkelingen graag met een frisse blik en nieuwe inzichten. Wordt vervolgd!

Bent u ook benieuwd wat het opstellen van een quick scan klimaatadaptatie voor uw plan of proces kan betekenen? Neem dan contact op met één van onze adviseurs.

 

Als het over de biodiversiteit van Nederland gaat lijkt het misschien moeilijk om niet somber te worden. Gelukkig zien wij dagelijks mooie ontwikkelingen op dit gebied, die ons veel vertrouwen geven in de toekomst van de Nederlandse natuur.

Hoe staan we ervoor?

Op dit moment is het niet best gesteld met de kwaliteit van de natuur in Nederland. Dat komt onder andere door een overvloed aan stikstof, die ervoor zorgt dat bepaalde planten (zoals grassen en brandnetels) andere soorten kunnen overwoekeren. Veel insecten en vogels hebben hier last van. Ook in stedelijk en agrarisch gebied staat de biodiversiteit onder druk.

Hoopvolle ontwikkelingen

Er is veel aandacht voor de natuur. We zien dat partijen de handen ineenslaan om de Nederlandse natuur er weer bovenop te helpen. Gesteund door veel van deze partijen heeft de Vogelbescherming de term “Basiskwaliteit Natuur” in het leven geroepen: een minimale kwaliteit waaraan onze natuur moet voldoen. De Basiskwaliteit Natuur is de inzet van het Deltaplan Biodiversiteitsherstel en vormt zo een logisch uitgangspunt voor een omgevingsvisie of -plan onder de Omgevingswet. In deze visies en plannen zal dus veel aandacht zijn voor milieufactoren, inrichting en beheervormen die bijdragen aan de natuurkwaliteit in ons land.

Wat doet SAB?

SAB werkt hard aan het verbeteren van de biodiversiteit. Want hoe je het ook wendt of keert; de mens heeft de natuur nodig. De natuur maakt ons gezonder en gelukkiger.

Als ecologen van SAB zetten wij onze kennis en ervaring in om in alle nieuwe ruimtelijke plannen die we maken de natuurlijke elementen te behouden, te versterken, of nieuw aan te leggen. Onze focus ligt vooral op de pijler “Inrichting” van de Basiskwaliteit Natuur, al bieden we ook steeds een doorkijk naar “Beheer en gebruik”.

Omdat SAB zowel landschapsarchitecten en stedenbouwkundigen als ecologen in dienst heeft, kunnen we deze aandacht voor de natuur gemakkelijk in nieuwe ontwerpen integreren. Onze ontwerpers vragen al vroeg in het proces van nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen om advies van de ecologen.

Concreet hebben we bijvoorbeeld al mooie nieuwbouwwijken ontworpen met wadi’s in de groene ruimte. Bij (hevige) regenbuien lopen de wadi’s vol met water, dat vervolgens rustig kan infiltreren in de bodem. Als het droog is kan de groene ruimte in de wijk gebruikt worden door kinderen om er te spelen. Win-win!

In de zomer van 2020 creëerden we een nieuw leefgebied voor de heikikkers in het plangebied van een nieuwe woonwijk bij Lopik en verhuisden we alle kikkers naar hun nieuwe stek. Voor een nieuwbouwproject met 200 woningen in Winterswijk hanteren we “natuurinclusief” als basisprincipe: we trekken bomenrijen door vanwege hun belang als vliegroute voor vleermuizen, we leggen houtwallen, bloemenweides en bosschages aan en plaatsen nest- en verblijfplaatsen voor huismussen en gierzwaluwen in de nieuw te bouwen woningen.

Samen met opdrachtgevers

Ook steeds meer opdrachtgevers vragen om plannen en ontwerpen waarin het aspect natuur grondig wordt meegenomen. In sommige gemeentes is natuurinclusief ontwerpen al opgenomen in het ruimtelijk beleid. Bijvoorbeeld in de gemeente Ede, waar een uitgebreid puntensysteem wordt gehanteerd om natuurinclusieve elementen in plannen te garanderen.

Wij staan voor de natuur

Hoe klein of groot jullie ontwikkeling ook is: ook wat ons betreft is natuurinclusief de norm. Wij adviseren onze opdrachtgevers over de mogelijkheden die er zijn om de natuur een volwaardige plek te geven in een concrete ontwikkeling. Samen met onze planologen adviseren we gemeentes over het opnemen van de Basiskwaliteit Natuur in hun omgevingsvisie. De praktijk leert dat er altijd kansen en mogelijkheden zijn. Zo dragen we samen met jullie bij aan een goede basiskwaliteit van de natuur in Nederland en werken wij vandaag aan de wereld van morgen.

Wilt u meer weten over natuurinclusief bouwen of bent u op zoek naar de inpassing van biodiversiteit in uw plan. Hiervoor kunt u contact opnemen met een van onze ecologen. 

Klimaatverandering drukt ons met de neus op de feiten: we moeten de overstap maken van fossiele naar hernieuwbare energie. Maar waar en hoe beginnen we met deze energietransitie? Hoeveel energie hebben we nodig en waar vinden we de ruimte om die duurzaam op te wekken? Onze adviseurs nemen je mee in het complete speelveld van de energietransitie: van het bepalen van de opgave tot de juridische puntjes op de i van jullie wind- of zonnepark.

Stap 1 | Behoefte

Aan de voorkant van het proces onderzoeken we welke mogelijkheden in een gebied bestaan voor duurzame energieopwekking. Dat hebben we de afgelopen jaren al voor enkele gemeentes mogen doen. We kijken naar het huidige verbruik en naar het verwachte gebruik en verwachte veranderingen in de toekomst. Zo bepalen we de toekomstige energiebehoefte.

Stap 2 | Ruimte

Waar kan de duurzame energieopwekking plaatsvinden? Welk gebied is geschikt en gewenst? Voor de gemeentes Zutphen en Nijkerk voerden wij al een ruimtelijke verkenning zonnevelden uit. Deze gemeentes gebruiken onze studie als leidraad bij energievisies en -aanvragen. Zo weet iedereen wat waar mogelijk wel of niet kan.

Stap 3 | Regionale energiestrategie

In het Nederlandse Klimaatakkoord (2019) is afgesproken dat 30 energieregio’s in Nederland gaan onderzoeken waar en hoe het beste duurzame elektriciteit (wind en zon) op land opgewekt kan worden. In een regionale energiestrategie (RES) moeten de regio’s beschrijven hoeveel duurzame elektriciteit zij willen opwekken in 2030 en op welke locaties. De ruimtelijke verkenning (stap 2) wordt hierbij als basis gebruikt.

In oktober 2020 hebben de 30 energieregio’s in Nederland hun conceptstrategie ter analyse ingeleverd bij het Planbureau voor de Leefomgeving. Op 1 februari 2021 zal het planbureau laten weten of de 30 strategieën samen tot de gewenste totale energieopbrengst van 35 TWh komen in 2030. Op 1 juli 2021 moeten de definitieve regionale energiestrategieën gereed zijn.

Stap 4 | Concrete energielandschappen

Vooruitlopend hierop begeleiden wij momenteel de gemeente Duiven bij de inpassing van een RES-zoekgebied. Voor deze studie werken we met drie verschillende vakgroepen van ons bureau samen. Aan de hand van milieukundige, ecologische, landschappelijke en technische criteria werken we aan een toekomstperspectief voor een energielandschap voor wind- en zonne-energie. Daarmee concretiseren we de energiedoelen die de gemeente, samen met de regio, heeft vastgelegd in de concept RES en geven wij hen handvatten voor de inpassing ervan.

Stap 5 | De vaststelling

Om ervoor te zorgen dat Nederland daadwerkelijk in 2030 35 TWh duurzame energie opwekt, moeten alle plannen en projecten uit de Regionale energiestrategieën op 1 januari 2025 vergund zijn. Bij dat vergunnen komen de juridische aspecten heel nauw. Ook hierin spelen onze adviseurs een grote rol. Zo hebben we voor onder andere “Energielandgoed Wells Meer” (gemeente Bergen) en Zonnepark Cothen (gemeente Wijk bij Duurstede) de bestemmingsplannen en alle benodigde onderzoeken opgesteld.

6 | Monitoring

Met het vaststellen van de eerste energiestrategieën (de RES 1.0) in de aankomende zomer is het werk niet gedaan. Elke RES zal om de 2 jaar herijkt moeten worden op basis van nieuwe inzichten, innovaties en ervaringen. Ook hierbij zullen onze adviseurs voor jullie klaarstaan.

Zo ontwikkelt de Regionale Energiestrategie zich stapsgewijs richting 2030. En na 2030 komt de doorontwikkeling naar 2050, want in dat jaar bereikt Nederland als het goed is haar daadwerkelijke doel; 95% CO2 reductie t.o.v. 1990. De komende 30 jaar blijft de energietransitie dus actueel en vraagt deze geregeld om nieuwe onderzoeken en plannen.

De energietransitie past van begin tot eind binnen het portfolio van SAB. Wij adviseren, onderzoeken en ontzorgen van de prille behoeftebepaling tot de laatste puntjes op de i.

Afhankelijk van uw vraagstuk rondom de energietransitie staan verschillende SAB-collega’s voor u klaar. Dit zijn onder andere:

• Voor het bepalen van uw energiebehoefte: Arnold Meijer, Vera Hetem
• Voor de inpassing van wind en zon: Tim Leeuwis
• Voor de bestemmingsplanwijziging en de juridische verankering: Edwin Harleman, Corinne Schutte

 

Duurzaamheid krijgt een steeds prominentere rol in onze samenleving. Het is één van de redenen waarom de Omgevingswet wordt opgesteld: de huidige wetgeving biedt nog te weinig mogelijkheden om een transitie naar een duurzamere samenleving te bevorderen. Het is dan ook niet vreemd dat de Omgevingswet voor alle overheidslagen diverse mogelijkheden gaat bieden om duurzaamheid te verankeren.

Wij zetten de mogelijkheden graag voor jullie op een rijtje.

Duurzaamheid volgens de wet

De Omgevingswet is al een tijd in aantocht en zal naar verwachting in 2022 in werking treden. Duurzaamheid wordt gedefinieerd als: ‘het waarborgen van de bestaansmogelijkheden van alle mensen op aarde, hier en nu, elders en later’’.

In de Omgevingswet worden verschillende instrumenten genoemd die gebruikt kunnen worden om invulling te geven aan die duurzaamheid: een omgevingswaarde, de omgevingsvisie, het programma, het omgevingsplan en instructieregels.

Een omgevingswaarde

Een omgevingswaarde is een norm ‘die de gewenste staat of kwaliteit van de fysieke leefomgeving of een onderdeel daarvan als beleidsdoel vastlegt’. In een omgevingswaarde kan een doelstelling worden opgenomen die duidelijk meetbaar is. Een gemeente kan bijvoorbeeld in een omgevingswaarde opnemen dat er in 2040 vijf windmolens en 200 ha aan zonnepanelen gerealiseerd moeten zijn. Door zo’n omgevingswaarde op te nemen verplicht de gemeente zichzelf om aan deze waarden te voldoen en hierop te monitoren.

De omgevingsvisie

In de omgevingsvisie legt het Rijk, de provincie of de gemeente haar ambities en beleidsdoelen voor de fysieke leefomgeving voor de korte- en lange termijn vast. De omgevingsvisie is het uitgesproken instrument om een strategische visie te ontwikkelen op duurzame ontwikkelingen rond energietransitie en klimaatadaptatie. In de omgevingsvisie kunnen concrete duurzaamheidsdoelen worden opgenomen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan klimaatneutraal werken.

Het programma

In programma’s wordt het beleid voor onderdelen van de fysieke leefomgeving nader uitgewerkt. Zo’n programma is een beleidsdocument en is alleen bindend voor de overheid die het vaststelt. Het programma bevat maatregelen voor ‘de ontwikkeling, het gebruik, het beheer, de bescherming of het behoud van de fysieke leefomgeving’. Met deze maatregelen worden de geformuleerde beleidsdoelen uit de omgevingsvisie concreet uitgewerkt. Hierbij kun je denken aan een subsidieregeling voor duurzame ontwikkelingen of informatiebijeenkomsten over energiebesparing. Zulke maatregelen kunnen ervoor zorgen dat de CO2 reductiedoelstelling behaald wordt.

Het omgevingsplan

Elke gemeente stelt één omgevingsplan op. Daarin worden alle gemeentelijke regels opgenomen die betrekking hebben op de fysieke leefomgeving. Dat kunnen bijvoorbeeld regels zijn over natuurinclusief bouwen of over klimaatadaptieve maatregelen zoals het bergen van water op eigen terrein. In het omgevingsplan kan de gemeente omgevingswaarden vastleggen. Bij de vaststelling van het plan moet de gemeente dan onderbouwen welke taken en bevoegdheden zij gaat inzetten om te gaan voldoen aan de opgenomen omgevingswaarde.

Instructieregels

Ten slotte kan duurzaamheid worden verankerd in instructieregels. Het Rijk en de provincie kunnen zulke instructieregels opstellen, zodat omgevingswaarden doorwerken naar lokale wetgeving.

Zo zijn er straks onder de Omgevingswet voor alle overheidslagen volop mogelijkheden om duurzaamheid een plaats te geven in het beleid. En dat hoeft natuurlijk niet te wachten tot volgend jaar! Is jullie organisatie van plan een omgevingsplan te laten opstellen, of stellen jullie het zelf op en hebben jullie advies of een cursus nodig? De juristen en planologen van SAB adviseren jullie graag over de mogelijkheden voor jullie organisatie.

Bent u bezig met de transitie naar de Omgevingswet en bent u nog op zoek naar de juiste invulling hiervan? Voor vragen hierover kunt u contact met ons opnemen. 

We zijn trots

De raad van de gemeente Bergen heeft dinsdag 9 februari 2021 het bestemmingsplan Energielandgoed Wells Meer vastgesteld. Met veel plezier hebben wij dit bestemmingsplan voor de gemeente opgesteld.

Innovatief bestemmingsplan

Het plangebied ligt in het buitengebied van Well en is gelegen tussen Nationaal Park De Maasduinen aan de westzijde en de Duitse grens aan de oostzijde. Het bestemmingsplan biedt ruimte voor vier windturbines, 264 hectare zonnevelden en een energieboulevard gericht op innovatie. Het bestemmingsplan draagt bij aan de ambitie van de gemeente Bergen om in 2040 energieonafhankelijk te zijn.

 

 

 

Wat is Stichting LeukOmteLeren? 

Stichting LeukOmteLeren gelooft erin dat kinderen het Leuk vinden Om te Leren en biedt hen in een driejarig traject de mogelijkheid hun horizon te verbreden en hun talenten te verkennen. Op de zondagen maken de leerlingen kennis met interessante mensen uit de samenleving en het bedrijfsleven. Zo leren zij een grote diversiteit aan beroepen kennen en de doorgroeimogelijkheden die er zijn en worden zij hopelijk gemotiveerd om zich door te ontwikkelen.

Leerlingen mochten zelf een inbreidingslocatie invullen

SAB stond zondag 31 januari klaar om de leerlingen te ontvangen. Dit jaar vanwege de corona-maatregelen helaas online, maar dat hield ons niet tegen om er toch iets moois van te maken! Bovendien waren met hen alle drie de pijlers van SAB vertegenwoordigd: ‘ontwerp’, ‘planologie’ en ‘onderzoek’. Aan de hand van een voorbeeldproject in Arnhem namen zij de leerlingen mee in het werk wat SAB doet en hoe een werkdag eruitziet.

Na de introductie in ons werk was het tijd voor de leerlingen om zelf een inbreidingslocatie in Arnhem in te vullen. Wat denken zij dat er belangrijk is om op deze plek terug te laten komen? Is dit hier mogelijk of zijn er milieubelemmeringen? En hoe kijkt de buurt naar dit plan? Na een uur kwamen de leerlingen terug om hun interessante plannen te presenteren. Hieronder zijn enkele voorbeelden van ontwerpen van de leerlingen te zien:

Milad brengt de olympische spelen naar Arnhem met zijn ontwerp voor een grootstedelijke wijk rondom een stadion en vliegveld.

Arda benadrukt het belang van veiligheid met een groot hoofdpolitiebureau in het groen, waarin voldoende ruimte is voor fietsen en motoren.

Saif lost het parkeerprobleem op en maakt een nieuwe openbare plek voor Arnhem, met veel bomen, een vijver, een speeltuin en voetbalveld.

Tijmen maakt een ecologische wijk, waarbij het regenwater dat op de daken valt, wordt hergebruikt in de moestuin en de vijver.

SAB was blij met de interesse en de ideeën van de leerlingen, en hoopt volgend jaar in levende lijve te vertellen over ons mooie vakgebied.

Voor meer informatie over Stichting LeukOmteLeren zie www.leukomteleren.nl.

 

Als ecoloog bij SAB kun je natuurlijk niet om de stikstofproblematiek heen. Dagelijks hebben zij te maken met plannen en projecten die moeten worden doorgerekend met Aerius-calculator, kritische vragen van de omgevingsdiensten over stikstofemissie en de inzet van materieel tijdens de bouw. Maar wanneer zij zich dan verdiepen in de Wet natuurbescherming en de Habitatrichtlijn, om uit te zoeken of de stikstofdeposities ook ‘significant negatief’ kunnen zijn, ontstaat bij hen toch het gevoel dat het huidige stikstofbeleid van de overheid en de wet niet helemaal bij elkaar passen. In dit artikel geplaatst op www.omgevingsweb.nl gaat een van onze ecologen hier dieper op in.

De ecologen van SAB zijn ook in de nazomer nog druk met de monitoring van vleermuizen. Naast vleermuizen horen ze daarbij regelmatig andere diersoorten, zoals uilen. In Zutphen was het echter geen uil die de aandacht trok, maar een vreemd, zomers geluid dat van een krekel bleek te zijn: een boomkrekel. Luister hier hoe een boomkrekel klinkt.

Boomkrekels tjirpen ’s avonds en ’s nachts en leven in ons land vooral in zeer zonnige en wat ruigere vegetaties, met struikjes en kruiden. In Nederland is de soort nog zeldzaam, maar mensen kennen het geluid van de boomkrekel misschien van hun vakantie in Zuid-Europa. Het is namelijk een soort die van warmte houdt en daar algemeen voorkomt.

Met het warmer worden van ons klimaat wordt ook ons land steeds geschikter als leefgebied. In 2004 vestigde zich een eerste populatie bij Lobith en sinds die tijd neemt de verspreiding in ons land toe. Vooral langs de grote rivieren breidt de soort zich steeds verder uit. Het is een soort die goed kan vliegen, maar wat waarschijnlijk ook bij de verspreiding helpt, is dat de eitjes goed bestand zijn tegen overstromingen en met het water meegevoerd kunnen worden in plantenmateriaal. De soort was al in Brummen, ten zuiden van Zutphen bekend en heeft nu dus weer een stapje naar het noorden gedaan. Ons land krijgt dus niet alleen een meer Mediterraan klimaat; maar ook het nachtelijke geluid wordt steeds meer Mediterraan.

Wonen in de kern Gemert, maar wel met het groene en landelijke karakter dat zo kenmerkend is voor de omgeving van de Peelse Loop: met die gedachte ontwerpen wij het stedenbouwkundig plan voor de nieuwe woonwijk Doonheide II. Dat doen we in opdracht van ontwikkelaar Keizersberg Vastgoed.

In het ontwerp voor de wijk richten we ons op een dorpse, groene en informele uitstraling. Om te zorgen dat de toekomstige bewoners ook echt van dit dorpse en groene beeld kunnen gaan genieten, leggen we de spelregels voor de bebouwing en openbare ruimte vast in een beeldkwaliteitsplan.

Het Eindhovens Dagblad geeft een inkijkje in de planvorming.