Teamgevoel versterken

Onze Amsterdamse vestiging groeit, en deze fietstocht was een mooie kans om op een ontspannen manier met elkaar in gesprek te zijn en het teamgevoel te versterken.

Leren van elkaar

En natuurlijk kwam ook ons vakgebied voorbij. Onderweg stopten we onder andere bij een natuurinclusieve wijk op het Java-eiland, stonden we stil bij het bijzondere Betondorp, bewonderden we monumentale bomen in het Arboretum en leerden we meer over de Amstelstroombrug: een brug met veel slimme voorzieningen voor vogels, vissen en vleermuizen.

We sloten de dag af met een bord pasta bij een knus Italiaans restaurantje. Een meer dan geslaagd teamuitje!

Wil jij aanhaken bij ons volgende uitje?

Van harte welkom! We zoeken nog collega’s. Bekijk hier onze vacatures.

Mooie beplanting maakt een ruimtelijk ontwerp écht af. Maar hoe bepaal je welke planten waar moeten komen? Samen met senior landschapsarchitect Lara de Graaf zoomen we in op een beplantingsplan dat we onlangs maakten voor de gemeente Altena: Achter de Schans (fase 1) in Werkendam.

SAB is intensief betrokken bij de ontwikkeling van dit gebied. Eerder maakten we onder andere de locatiestudie, het structuurbeeld en het stedenbouwkundig plan. Het beplantingsplan vormt het sluitstuk van een langjarige samenwerking.

Wat is een beplantingsplan eigenlijk?

“De naam zegt het eigenlijk al: een beplantingsplan is een schematische weergave van welke planten waar worden aangebracht in de buitenruimte.

Typisch voor het plan in Werkendam is de parkachtige ruimte die naar de watergang leidt. Langs de watergang – aan de randen van de wijk – is gekozen voor inheemse soorten zoals wilgen, essen en elzen. Beplanting die hier van nature voorkomt. Binnen de wijk worden ook gecultiveerde soorten toegepast.”

Hoe gaan jullie als landschapsarchitecten te werk bij een beplantingsplan?

“We kijken goed naar de bodem, het landschap en de omgeving. Achter de Schans ligt in een rivierenlandschap op een oeverwal. In zulke landschappen komt vaak fruitteelt voor. Daarom zijn er onder andere fruitbomen en sierkersen toegevoegd.

Vanuit de gemeente bestond de wens om de wijk natuurlijker in te richten en te beheren. We hebben dan ook zorgvuldige afstemming gehad met de beheerafdeling. Bijvoorbeeld over minder frequent maaien, het toepassen van inheemse soorten en het onderhouden van de oevers met een boot. De bewoners zijn vooraf geïnformeerd over de natuurlijke inrichting, zodat er meer begrip is als bijvoorbeeld het gras wat langer blijft staan.”

Wat maakt dít plan nou bijzonder?

“We hebben nagedacht over hoe het plangebied voor zowel mens als dier een fijne plek kan zijn. Een mooi detail van dit plan is de natuurvriendelijke oever aan de noordzijde. Het talud loopt hier heel langzaam op, waardoor verschillende dier- en plantensoorten hier hun leefgebied vinden.”

Meer weten?

Bij SAB kijken we integraal naar elke opgave. Heb je een vraag over groen in de leefomgeving, of werk je aan een plan waarin natuur een plek verdient? Neem gerust contact met ons op.

Op 13 mei luidde SAB officieel het vleermuisseizoen in. Onze ecologen zijn er weer helemaal klaar voor om ’s avonds en ’s nachts op pad te gaan – met batdetectors in de hand en een flinke dosis enthousiasme. Tijdens onze jaarlijkse seizoensopening komen we met collega-ecologen uit ons netwerk samen om kennis te delen, nieuwe inzichten te bespreken en natuurlijk de eerste vleermuizen te detecteren.

Wat is het vleermuisseizoen?

Tussen 15 mei en 1 oktober vindt er in heel Nederland vleermuisonderzoek plaats. In deze periode zijn vleermuizen het meest actief. Vooral de maanden tussen 15 mei en 15 juli zijn cruciaal: dit is de kraamperiode waarin vrouwtjes zwanger zijn en hun jongen grootbrengen. Vanaf half augustus tot oktober bereiden de vleermuizen zich voor op de winter – ze paren, eten zich vol en zoeken geschikte winterverblijven.

Onderzoek met batdetectors

Tijdens het vleermuisseizoen doen onze ecologen onderzoek met speciale batdetectors. Deze apparaten zetten ultrasone geluiden om in hoorbaar geluid voor mensen. Op basis van die geluiden kunnen we vaststellen welke vleermuissoort er in het gebied aanwezig is. Dat is belangrijk, want alleen dan kunnen we passende maatregelen nemen om hun verblijfplaatsen te behouden of te compenseren.

Vleermuizen en hun leefgebied

Nederland telt maar liefst 20 verschillende soorten vleermuizen. Sommige leven graag in gebouwen met kieren en spleten, andere soorten zoeken hun toevlucht in holle bomen. Wanneer een gebouw wordt gesloopt of bomen worden gekapt, onderzoeken wij of er vleermuizen verblijven of gebruikmaken van het gebied als vliegroute of foerageergebied.

Ecologie als onderdeel van het totaalplaatje

Bij SAB zetten we ons in voor natuurinclusief ontwerpen. Onze ecologen werken nauw samen met stedenbouwkundigen, landschapsarchitecten en andere disciplines binnen ons bureau. Zo zorgen we voor ecologisch verantwoorde plannen én helpen we opdrachtgevers bij het toepassen van mitigerende maatregelen. Van het eerste idee tot een natuurinclusieve uitvoering: SAB denkt integraal mee.

De vergunningen zijn onherroepelijk en de aannemingsovereenkomsten getekend. Daarmee is het officiële startsein gegeven: gemeente Buren krijgt een nieuw gemeentehuis! En wij bij SAB zijn trots dat we hier in de planfase aan mochten bijdragen.

Groene en waterrijke locatie

De nieuwe locatie aan De Wetering in Maurik is groen en waterrijk. Het ontwerp van architectenbureau cepezed sluit daar naadloos op aan, met een elegante paviljoenuitstraling en een duurzaam gebouw dat helemaal klaar is voor het nieuwe werken.

Onze bijdrage: de planologische procedure

Voor deze ontwikkeling verzorgden wij de ruimtelijke onderbouwing en coördineerden we diverse ecologische en milieuonderzoeken. De planvorming liep via een buitenplanse omgevingsplanactiviteit (BOPA), voor ons één van de eerste onder de Omgevingswet. Dit project kenmerkte zich ook door een ambitieuze planning en een aantal locatiewijzigingen binnen het zoekgebied. Ondanks dat bleef de samenwerking constructief. Zowel projectmanager Dirk Miltenburg als wij bij SAB kijken er positief op terug.

Start werkzaamheden

In juni starten de eerste werkzaamheden en in september gaat de eerste paal de grond in. Wekijken uit naar dit feestelijke moment en wensen gemeente Buren alvast een toekomstbestendig nieuw thuis toe!

Alleen als je weet wat er wás, kun je goede keuzes maken over wat er komt. Wist je dat we bij SAB steeds meer cultuurhistorisch onderzoek doen? Stedenbouwkundig ontwerpers Indira Žuljević en Demi van Hooff werken met veel plezier aan dit onderwerp. Indira vertelt graag wat cultuurhistorisch onderzoek inhoudt, waarom het belangrijk is en wat het oplevert.

“Vroeger richtte cultuurhistorie zich vooral op monumentale gebouwen”, legt Indira uit. “Maar dat is de laatste jaren sterk veranderd. We kijken niet alleen meer naar gebouwen, maar ook naar stedenbouwkundige structuren en het landschap. Door de Omgevingswet is een cultuurhistorische rapportage nu vaak verplicht. Gemeenten deden dit soort onderzoek eerst vaak zelf of met een gespecialiseerde cultuurhistoricus. Nu is de vraag veel groter en schakelen ze ons vaker in.”

Hoe pak je zo’n onderzoek aan?
“Elk onderzoek begint met veel lezen, zoeken en vergelijken. Je moet je eigen mening loslaten en objectief blijven. Iets hoeft geen rijks- of gemeentelijk monument te zijn om wél van cultuurhistorische waarde te zijn. Dat maakt het interessant en uitdagend. Soms is het moeilijk in woorden te vatten, maar voel je wel: dit vertelt een verhaal.”

Naast literatuuronderzoek gaat Indira ook vaak op locatie kijken en praat ze regelmatig met betrokkenen. “In het Zeeheldenkwartier in Zutphen werkten we aan een plan waarbij jaren ’60-woningen gesloopt zouden worden. Wijken uit die tijd zijn gebouwd volgens het principe van ‘licht, lucht en ruimte’, en hebben vaak veel ruimte tussen de blokken, met veel groen. Die groene openbare ruimte met inmiddels volwassen bomen heeft stedenbouwkundige waarde. Dan ga je uitzoeken wat die waarde precies is en hoe je die kunt behouden of versterken.”

Ook in Park Sonsbeek – een rijksmonument – speelt cultuurhistorie een rol bij de tijdelijke plaatsing van het Feestaardvarken. “Daarbij was het de uitdaging om me te richten op de specifieke vraag, en niet te verdwalen in alles wat er over het park geschreven is, want dat zijn hele bibliotheken vol.”

Een wijk met een verhaal
Een van de onderzoeken die Indira bijgebleven is, is dat naar een oude fabriekswijk in Apeldoorn. “Om de fabriek stonden eind 19e-eeuwse arbeiderswoningen. Elk huis had een diepe achtertuin en een schuurtje. Waarom was dat? Uit archiefonderzoek bleek dat de bewoners jaarlijks een biggetje kregen van de fabriek, om thuis te verzorgen om met kerst te kunnen eten. Daar was zo’n tuin met schuur natuurlijk ideaal voor. De overgebleven woningen met hun diepe tuinen vertellen dit verhaal, dat van grote sociaalmaatschappelijke waarde is. Dan is het mooi om iets van zo’n verhaal, de structuur of sfeer te behouden in het stedenbouwkundig plan.”

Leer de geschiedenis kennen dankzij ruimtelijke structuren
Een ander voorbeeld is het oude raadhuis in Laren, ooit het woonhuis van paters die ernaast een school hadden. “De indeling van het gebouw weerspiegelt hun manier van leven, met bidkamers en specifieke ruimtelijke structuren. Toch was er een plan om het gebouw ingrijpend te verbouwen. Wij hebben geadviseerd om de oorspronkelijke structuur te behouden, omdat die veel vertelt over de geschiedenis van de plek.”

Waarom is cultuurhistorie belangrijk?
Indira: “Het laat zien waar we vandaan komen, en waarom een plek eruitziet zoals die eruitziet. En mensen zijn daar vaak gevoeliger voor dan je denkt. Inzicht in cultuurhistorie helpt om plannen beter in te passen in hun omgeving én maakt dat mensen zich meer verbonden voelen met een plek.”

Meer weten?
Heb je vragen over cultuurhistorie of ben je benieuwd hoe we  je kunnen helpen met cultuurhistorisch onderzoek bij jouw project? Neem contact met ons op.